Hàng thừa kế thứ nhất là gì? Bao gồm những ai?

Hàng thừa kế thứ nhất là những đối tượng được xem xét đầu tiên khi thực hiện việc phân chia di sản theo pháp luật. Vậy hiểu như thế nào về hàng thừa kế thứ nhất? Hàng thừa kế thứ nhất gồm những ai? Pháp luật quy định gì về hàng thừa kế thứ nhất?

Tất cả câu trả lời sẽ có ngay trong bài viết sau đây. Đừng bỏ lỡ mà hãy cùng Tổng Đài pháp luật tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé. Trường hợp cần được Luật sư hỗ trợ tư vấn và giải đáp, hãy gọi đến số hotline 1900.6174 để nhận được tư vấn nhanh chóng nhất!

>>> Luật sư tư vấn về hàng thừa kế thứ nhất theo pháp luật ? Gọi ngay 1900.6174

Thừa kế là gì?

Theo quy định của Bộ luật dân sự 2015, thừa kế được hiểu là việc chuyển dịch tài sản của người đã mất cho người còn sống thông qua di chúc hoặc thừa kế theo pháp luật. Tài sản để lại của người đã mất được gọi là di sản. Trong đó:

– Thừa kế theo di chúc: Là việc thừa kế theo ý nguyện của người đã mất. Trước khi mất, người để lại di sản sẽ lập bản di chúc ghi rõ nội dung về việc phân chi di sản thừa kế.

– Thừa kế theo pháp luật: Là việc thừa kế được phân chia theo các hàng thừa kế. Thứ tự và cách phân chia di sản theo pháp luật quy định.

Theo quy định tại Điều 612 Bộ luật dân sự 2015, thì di sản thừa kế sẽ bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác. 

– Tài sản riêng thì hiểu đơn giản rằng đây là phần tài sản được người đã mất tạo lập được khi còn sống và chỉ thuộc của riêng mình người đã mất.

– Đối với phần tài sản chung với người khác sẽ là phần tài sản được tạo lập chung với một hoặc nhiều đối tượng khác. Ví dụ: Căn nhà tài sản chung của vợ chồng được tạo lập trong thời kỳ hôn nhân, thì tài sản trên không thuộc quyền sở hữu duy nhất của người đã mất mà còn là của người còn sống còn lại. Do đó, không thể đem toàn bộ căn nhà đi chia thừa kế mà chỉ chia phần của người đã mất trong tài sản chung đó.

>>> Liên hệ Tổng Đài Pháp Luật 1900.6174 để được tư vấn về hàng thừa kế thứ nhất!

Thế nào là hàng thừa kế thứ nhất?

Nếu thừa kế theo di chúc đã xác định được rõ ràng, chính xác những đối tượng được hưởng di sản thừa kế do đã được nêu cụ thể. Thì đối với chia di sản thừa kế theo pháp luật, việc này sẽ phức tạp hơn do sẽ cần phải xác định các đối tượng được hưởng di sản theo quy định của pháp luật. Theo quy định, các đối tượng được hưởng di sản theo hình thức thừa kế theo pháp luật sẽ được chia làm ba hàng thừa kế.

Tại quy định khoản 1 Điều 651 BLDS 2015, có thể thấy pháp luật phân chia thành 3 hàng thừa kế căn cứ trên các yếu tố về quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống và quan hệ nuôi dưỡng.

Theo đó, những đối tượng thuộc hàng thừa kế thứ nhất là những người có quan hệ thân thiết nhất với người đã mất, được quyền hưởng di sản thừa kế của người đã mất để lại khi phân chia thừa kế theo pháp luật. Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất sẽ được ưu tiên đầu tiên trong việc chia di sản thừa kế.

>>> Xem thêm: Thừa kế đất có nguồn gốc ông bà cần đáp ứng điều kiện gì?

Hàng thừa kế thứ nhất gồm những ai?

Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 651 BLDS 2015, hàng thừa kế thứ nhất sẽ gồm những người có mối quan hệ thân thiết nhất với người mất, bao gồm: Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết. 

Cụ thể: 

– Về mối quan hệ giữa vợ – chồng: Đây là mối quan hệ hôn nhân hợp pháp được pháp luật thừa nhận. Họ là những người đã cùng chung sống và chăm sóc nhau, gắn bó, san sẻ những khó khăn, niềm vui. Do đó, khi một người không còn nữa thì người còn lại được hưởng di sản thừa kế của người đó là điều tất yếu.

– Về mối quan hệ với cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi:

+ Với cha đẻ, mẹ đẻ thì đây vốn là những người có cùng quan hệ huyết thống với người đã mất. Cũng như có công chăm sóc, nuôi dưỡng từ khi còn nhỏ đến lúc trưởng thành. Do đó được quy định ở hàng thừa kế thứ nhất là hợp lý. Cũng giống như vậy, dù cha nuôi, mẹ nuôi không phải là những người có quan hệ huyết thống, nhưng vẫn yêu thương, nuôi dạy giống như cha, mẹ đẻ. 

+ Về con đẻ thì đây là những đối tượng có mối quan hệ huyết thống. Đồng thời, cả con đẻ và con nuôi là những người ở bên cạnh chăm sóc, báo hiếu đến cha mẹ công sinh thành và dưỡng dục nên việc được quy định ở hàng thừa kế thứ nhất cũng là hợp lý. 

Khi chia thừa kế theo pháp luật thì những người thừa kế cùng hàng sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau mà không có sự phân chia mỗi người được hưởng bao nhiêu phần. 

>>> Quy định pháp luật về hàng thừa kế thứ nhất. Liên hệ ngay 1900.6174 

Hàng thừa kế thứ nhất được áp dụng khi nào?

Nếu người đã mất đã phân chia toàn bộ di sản của mình trong di chúc thì sẽ không phải chia di sản theo pháp luật. Nhưng nếu, không có di chúc hoặc thuộc một trong những trường hợp quy định tại Điều 650 BLDS 2015 thì di sản sẽ được chia thừa kế theo pháp luật, cụ thể: 

– Không có di chúc: Đây là trường hợp người đã mất trước khi chết không có sự định đoạt tài sản của mình sẽ được chuyển dịch cho ai.

– Di chúc không hợp pháp: Ở trường hợp này, dù trước khi chết người đã mất đã có định đoạt tài sản chuyển dịch cho đối tượng nào thông qua di chúc, nhưng di chúc lại được xác định là không hợp lệ theo quy định pháp luật.

+ BLDS 2015 không quy định như thế nào về di chúc không hợp pháp. Nhưng có thể căn cứ vào quy định tại Điều 630 BLDS 2015 về di chúc hợp pháp để xác định các điều kiện để được coi là di chúc hợp pháp.

– Những người được hưởng thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc hay cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

– Những người được hưởng thừa kế theo di chúc nhưng không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Ngoài các trường hợp trên, thì thừa kế theo pháp luật cũng sẽ được áp dụng đối với các phần di sản sau:

– Phần di sản không được định đoạt trong di chúc: Cụ thể là những tài sản của người đã mất chưa được chia.

– Phần di sản liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật: Theo đó, vì phần di chúc không có hiệu lực tức là phần di sản được định đoạt đó sẽ bị xem như chưa được định đoạt chuyển dịch cho ai. Vì vậy, đối với phần di sản đó cũng sẽ đưa chia thừa kế theo pháp luật.

– Phần di sản liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng người được hưởng đó thuộc trường hợp từ chối nhận di sản, không có quyền hưởng di sản, chết trước hoặc cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

>>> Tư vấn về hàng thừa kế thứ nhất. Liên hệ ngay 1900.6174 

Hàng thừa kế thứ nhất không được hưởng di sản khi nào?

Không phải bất cứ đối tượng nào thuộc hàng thừa kế thứ nhất đều đương nhiên được hưởng di sản, những chủ thể thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 621 BLDS 2015 sau đây sẽ không được hưởng di sản thừa kế, gồm:

– Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe; ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản; xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người để lại di sản

– Người có hành vi vi phạm nghiêm trọng về nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản

– Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm mục đích hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền được hưởng

– Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép, ngăn cản việc lập di chúc của người để lại di sản; giả mạo, sửa chữa, hủy, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

Như vậy, hàng thừa kế thứ nhất thuộc những đối tượng nêu trên thì sẽ không được hưởng di sản.

>>> Xem thêm: Quy định về hàng thừa kế theo pháp luật mới nhất năm 2022

Trên đây là những kiến thức pháp luật vô cùng hữu ích liên quan đến “Hàng thừa kế thứ nhất”  mà Tổng đài pháp luật muốn gửi cho các bạn đọc. Hy vọng rằng những thông tin vừa nêu đã phần nào đáp ứng được nhu cầu cập nhật thông tin của quý bạn đọc gần xa.

Nếu còn gặp bất kỳ khó khăn nào liên quan đến vấn đề thừa kế trên thực tế, các bạn hãy gọi ngay cho các Luật sư qua số máy 1900.6174 để nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình, chính xác nhất!