Thủ tục xử phạt hành chính là một quá trình quan trọng và cần thiết để duy trì kỷ luật xã hội và bảo vệ quyền lợi của cộng đồng; việc xử phạt vi phạm hành chính nhằm đảm bảo sự tuân thủ luật pháp và giữ gìn trật tự, an toàn, và công bằng trong xã hội. Quá trình thực hiện xử phạt vi phạm hành chính bắt đầu từ khi xác định hành vi vi phạm theo các quy định pháp luật liên quan; đối với một số vi phạm, sẽ được lập biên bản để ghi nhận tường tận thông tin về việc vi phạm.
Quá trình này cần phải tuân thủ các quy định pháp luật về thời hạn, quyền lợi của người bị xử phạt và các quy trình thẩm tra, giải quyết khiếu nại. Trong bài viết này, Tổng Đài Pháp Luật cung cấp tư vấn về thủ tục xử phạt vi phạm hành chính, cụ thể từ khái niệm đến các hình thức xử phạt hành chính.
>>> Liên hệ Tổng Đài Pháp Luật tư vấn miễn phí thủ tục xử phạt hành chính. Gọi ngay 1900.6174
Vi phạm hành chính là gì?
Theo khoản 1 Điều 2 Luật Xử lý vi phạm hành chính, vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và phải bị xử phạt vi phạm hành chính.
Các hành vi vi phạm hành chính được rõ ràng quy định trong các văn bản pháp luật của Nhà nước, chủ yếu là trong các Nghị định của Chính phủ về xử lý vi phạm hành chính.
Hành vi vi phạm hành chính là khi người dân, tổ chức hoặc doanh nghiệp không tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật và quy chế của Nhà nước trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, an ninh, quốc phòng và các lĩnh vực khác.
Có một số hành vi vi phạm hành chính phổ biến như vi phạm quy định về đăng ký kinh doanh, chưa thực hiện nghĩa vụ thuế, vi phạm an toàn lao động, giao thông đường bộ, môi trường, bảo vệ người tiêu dùng, quản lý đất đai và xây dựng, vi phạm các quy định về đất đai và tài nguyên nước, vi phạm các quy định về văn hóa, giáo dục, y tế và các lĩnh vực khác.
Như vậy, điều này cho thấy vi phạm hành chính là khi cá nhân, tổ chức hoặc doanh nghiệp vi phạm các quy định của pháp luật hành chính, có thể liên quan đến nhiều lĩnh vực như giao thông, vệ sinh an toàn thực phẩm, quản lý đất đai, môi trường, quy định kinh doanh, thuế và nhiều lĩnh vực khác.
>>> Xem thêm: Vi phạm hành chính có tổ chức là gì? Mức độ xử phạt theo quy định pháp luật
Thủ tục xử phạt hành chính là gì?
Thực hiện xử phạt vi phạm hành chính dựa trên quy định chi tiết tại Luật số 15/2012/QH13 của Quốc hội, “Chương III, Mục 1 – Thủ tục xử phạt”. Các bước thực hiện bao gồm buộc chấm dứt hành vi vi phạm, xử phạt không lập biên bản, xử phạt có lập biên bản, và hồ sơ xử phạt.
Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính bắt đầu từ phát hiện hành vi vi phạm cho đến việc xem xét lập biên bản, cuối cùng là ban hành quyết định xử phạt do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định pháp luật.
Như vậy, mặc dù khái niệm thủ tục xử phạt vi phạm hành chính chưa có văn bản pháp luật cụ thể quy định hoặc giải thích, nhưng nó được hiểu đơn giản là tổng hợp các bước thực hiện của cơ quan có thẩm quyền đối với việc xử lý hành vi vi phạm hành chính, và có tính chất tham khảo.
>>> Liên hệ luật sư tư vấn miễn phí thủ tục xử phạt hành chính. Gọi ngay 1900.6174
Hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính gồm những gì?
Trong quá trình thực hiện xử phạt vi phạm hành chính, người có thẩm quyền phải lập hồ sơ gồm các giấy tờ sau:
- Biên bản vi phạm hành chính.
- Quyết định xử phạt hành chính.
- Các tài liệu, giấy tờ liên quan và phải được đánh bút lục.
Như vậy,khi quyết định xử phạt vi phạm hành chính không lập thành biên bản, cần phải ghi rõ ngày, tháng, năm ban hành quyết định, thông tin về cá nhân hoặc tổ chức vi phạm, bao gồm họ, tên, địa chỉ; mô tả chi tiết hành vi vi phạm; địa điểm xảy ra vi phạm; chứng cứ và tình tiết liên quan đến việc giải quyết vi phạm; thông tin về người ra quyết định xử phạt, bao gồm họ, tên, chức vụ, và ghi rõ mức tiền phạt.
>>> Xem thêm: Vi phạm hành chính là gì? Cách nhận biết các vi phạm ra sao?
Thủ tục xử phạt vi phạm hành chính
Quy trình xử phạt vi phạm hành chính đúng pháp luật gồm các bước sau:
Bước 1: Phát hiện hành vi vi phạm hành chính và buộc đối tượng chấm dứt hành vi vi phạm theo quy định pháp luật.
Bước 2: Lập biên bản vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm trong thẩm quyền giải quyết của người có thẩm quyền, trừ trường hợp không cần lập biên bản theo quy định.
Bước 3: Tiến hành xác minh tình tiết vụ việc vi phạm theo quy định.
Bước 4: Xác định thẩm quyền xử phạt dựa trên giá trị tang vật vi phạm, với thời hạn tạm giữ tang vật không quá 24 giờ tính từ thời điểm ra quyết định tạm giữ, có thể kéo dài thêm nhưng không quá 24 giờ nếu cần thiết.
Bước 5: Giải trình theo quy định tại Điều 61 Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Bước 6: Xử phạt vi phạm hành chính theo các giai đoạn, bao gồm gửi, chuyển, công bố quyết định xử phạt đến đối tượng vi phạm, thi hành quyết định xử phạt theo đúng thời gian ghi trên đó, và cưỡng chế thi hành nếu cần thiết.
Như vậy, tổng hợp các bước trên giúp các cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính đúng pháp luật, xác định trường hợp thuộc thẩm quyền và việc lập biên bản hay không lập biên bản theo quy định pháp luật; quy trình này tuân thủ các quy định và trình tự quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính.
>>> Liên hệ luật sư tư vấn miễn phí thủ tục quy trình xử lý vi phạm. Gọi ngay 1900.6174
Các hình thức xử phạt vi phạm hành chính hiện nay và những lưu ý
Căn cứ theo Điều 21 Luật xử phạt vi phạm hành chính sửa đổi 2020, các hành thức xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:
- Cảnh cáo: là hình thức áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không nghiêm trọng, có tình tiết giảm nhẹ hoặc cho người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi. Cảnh cáo được quyết định bằng văn bản.
- Phạt tiền: mức phạt tiền trong xử phạt vi phạm hành chính là từ 50.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng đối với cá nhân và từ 100.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng đối với tổ chức; mức phạt tiền cụ thể dựa vào khung phạt tiền quy định đối với từng hành vi vi phạm hành chính, sẽ được xác định trung bình trong khung phạt tiền.
- Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn; áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm nghiêm trọng các hoạt động được ghi trong giấy phép, chứng chỉ hành nghề; trong thời gian bị tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề, cá nhân, tổ chức không được tiến hành các hoạt động ghi trong giấy phép, chứng chỉ hành nghề.
- Đình chỉ hoạt động có thời hạn: áp dụng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính trong các trường hợp vi phạm nghiêm trọng hoặc gây hậu quả nghiêm trọng đối với tính mạng, sức khỏe con người, môi trường của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoặc vi phạm không có giấy phép và gây hậu quả nghiêm trọng đối với tính mạng, sức khỏe con người, môi trường và trật tự, an toàn xã hội.
- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính: là việc thu vào ngân sách nhà nước vật, tiền, hàng hoá, phương tiện có liên quan trực tiếp đến vi phạm hành chính, được áp dụng đối với vi phạm hành chính nghiêm trọng do lỗi cố ý của cá nhân, tổ chức.
Như vậy, các hình thức xử phạt vi phạm hành chính bao gồm: cảnh cáo, phạt tiền, tước quyền sử dụng giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề có thời hạn, đình chỉ hoạt động có thời hạn và tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính; mức phạt tiền được xác định trong khung từ 50.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng đối với cá nhân và từ 100.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng đối với tổ chức.
>>> Liên hệ luật sư tư vấn miễn phí các hình thức xử phạt và lưu ý quan trọng. Gọi ngay 1900.6174
Tổng Đài Pháp Luật mang đến cho bạn thông tin chính xác và đáng tin cậy về thủ tục xử phạt vi phạm hành chính, cụ thể từ khái niệm đến các hình thức xử phạt hành chính, chúng tôi cũng chia sẻ thông tin về hồ sơ, Thủ tục xử phạt hành chính đúng theo quy định pháp luật .
Liên hệ chúng tôi
✅ Dịch vụ luật sư | ⭐️ Chuyên nghiệp: Dành cho cá nhân – gia đình – doanh nghiệp |
✅ Dịch vụ xử lý nợ xấu, nợ khó đòi | ⭐️ Đúng pháp luật – Uy tín |
✅ Dịch vụ ly hôn | ⭐️ Nhanh – Trọn gói – Giải quyết trong ngày |
✅ Dịch vụ Luật sư riêng | ⭐️ Uy tín: Dành cho cá nhân – gia đình – doanh nghiệp |
✅ Dịch vụ Luật sư Hình sự | ⭐️ Nhanh chóng – Hiệu quả |
✅ Dịch vụ Luật sư tranh tụng | ⭐️ Giỏi – Uy tín – Nhận toàn bộ vụ việc |
✅ Dịch vụ Luật sư doanh nghiệp | ⭐️ Tư vấn thường xuyên cho doanh nghiệp |