Lạm phát là gì chính là vấn đề được rất nhiều người quan tâm và tìm hiểu hiện nay. Thấu hiểu được điều này, Tổng Đài Pháp Luật sẽ giải đáp các vấn đề pháp lý liên quan trong bài viết dưới đây. Trong trường hợp bạn có bất cứ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay đến hotline 1900.6174 để được các Luật sư, chuyên gia pháp lý tư vấn, hỗ trợ và giải đáp kịp thời.
>> Tư vấn quy định về Lạm phát là gì? Gọi ngay 1900.6174
Lạm phát là gì?
>> Các yếu tố tác động đến lạm phát là gì? Gọi ngay 1900.6174
Theo Wikipedia, lạm phát là sự tăng về mức giá chung liên tục của dịch vụ, hàng hoá theo thời gian và là sự mất giá của một loại tiền tệ theo kinh tế vĩ mô.
Có thể hiểu một cách đơn giản lạm phát như sau: Trong một quốc gia, khi giá cả tăng lên, một đơn vị tiền tệ sẽ mua được ít hàng hoá hơn và chi trả phí dịch vụ ít hơn so với trước đây. Theo đó, có thể hiểu rằng, lạm phát là một hình thức phản ánh sự suy giảm sức mua của người dân trên một đơn vị tiền tệ nhất định.
Ví dụ đơn giản như sau:
Ví dụ 1. Một bát bún chả vào năm 2017 chỉ có giá 30.000 đồng nhưng đến năm 2022, để ăn được một bún chả, người dân phải trả đến 50.000 đồng/bát.
Ví dụ 2. Giá xăng từ đầu năm 2022 đến nay đã tăng 12 lần, trong đó, tổng cộng xăng E5RON92 đã tăng 7.967 đồng/lít; xăng RON95-III đã tăng 8.505 đồng/lit trong năm 2022 (số liệu tính đến ngày 13/6/2022).
Ngoài ra, bên cạnh cách hiểu về lạm phát trong một quốc gia thì theo một nghĩa khác, lạm phát còn có thể được hiểu ngoài phạm vi một quốc gia. Cụ thể, so với quốc gia khác, lạm phát còn được coi là sự giảm giá trị tiền tệ của quốc gia này so với loại tiền tệ của quốc gia khác.
Như vậy, trên đây là phần giải đáp của Tổng Đài Pháp Luật về vấn đề lạm phát là gì? Trong trường hợp bạn có bất cứ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay đến hotline 1900.6174 để được các Luật sư, chuyên gia pháp lý giải đáp kịp thời!
Trải qua gần 10 năm trong lĩnh lực pháp luật, Tổng Đài Pháp Luật đã trở thành một đơn vị uy tín chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý trên mọi lĩnh vực như: tư vấn luật doanh nghiệp, tư vấn luật dân sự, tư vấn luật hình sự,… Với đội ngũ luật sư, chuyên gia pháp lý có trình độ chuyên môn cao và dày dặn kinh nghiệm, tổng đài đã tư vấn và hỗ trợ pháp lý cho hàng nghìn. Mọi vướng mắc liên quan đến các vấn đề pháp lý, hãy gọi ngay đến đường dây nóng 1900.6174 để được luật sư tư vấn miễn phí!
Pháp luật quy định như thế nào về lạm phát?
>> Quy định pháp luật hiện hành về lạm phát là gì? Liên hệ ngay 1900.6174
Hiện nay, tại các văn bản pháp luật, lạm phát đã được đề cập đến tại Điều 3 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010. Theo đó, chỉ tiêu lạm phát là một trong các biểu hiện của quyết định mục tiêu ổn định giá trị đồng tiền bên cạnh đó còn quyết định sử dụng các công vụ và biện pháp để thực hiện mục tiêu đề
Chỉ tiêu lạm phát hằng năm do Chính phủ trình Quốc hội quyết định. Và quyết định này được thể hiện qua quyết định chỉ số giá tiêu dùng và giám sát việc thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia.
Phân loại lạm phát
>> Có bao nhiêu mức độ lạm phát? Gọi ngay 1900.6174
| STT | Mức độ | Đặc điểm |
| 1 | Lạm phát tự nhiên | Có tỷ lệ lạm phát từ 0 – 10%/năm. Ở mức độ này, các hoạt động của nền kinh tế lạm phát vẫn sẽ được hoạt động bình thường, ít gặp rủi ro và đời sống của nhân dân vẫn diễn ra ổn định. |
| 2 | Lạm phát phi mã | Có tỷ lệ lạm phát từ 10% – dưới 1000%/năm. Khi lạm phát ở mức độ này, nền kinh tế của một quốc gia sẽ bị biến động nghiêm trọng; đồng tiền lúc này cũng bị mất giá trầm trọng khiến thị trường tài chính bị phá vỡ. |
| 3 | Siêu lạm phát | Đây là tình trạng lạm phát vô cùng nghiêm trọng với tỷ lệ lạm phát trên 1000%/năm. Khi xảy ra tình trạng này, nền kinh tế của quốc gia này sẽ lâm vào tình trạng thảm hoạ, rối loạn và khó khôi phục lại như tình trạng bình thường. |
Nguyên nhân phổ biến của lạm phát là gì?
>>> Nguyên nhân dẫn đến lạm phát là gì? Liên hệ ngay 1900.6174
Hiện nay, có rất nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng lạm phát của nền kinh tế thị trường nhưng trong phạm vi bài viết này, Tổng Đài Pháp Luật có thể kể đến các nguyên nhân phổ biến, cụ thể như sau:
Lạm phát do cầu kéo
Đây là một trong những nguyên nhân chính nhất dẫn đến tình trạng lạm phát của nền kinh tế. Theo đó, lạm phát do cầu kéo có thể hiểu đơn giản là tình trạng tăng giá của một mặt hàng nào đó và kéo theo đó là giá cả của các mặt hàng khác cũng tăng theo.
Do đó, có thể hiểu đơn giản như sau, lạm phát do cầu kéo là việc mất giá của đồng tiền khi nhu cầu tiêu dùng của thị trường tăng lên, đồng thời kéo theo đó các mặt hàng khác cũng tăng theo.
Có thể ví dụ về lạm phát do cầu kéo, cụ thể như sau: Hiện nay, giá xăng ở nước ta ngày càng tăng, tại phiên điều hành giá xăng gần nhất ngày 21/06/2022, giá xăng đã tăng đến gần 33.000 đồng/lít xăng. Kéo theo đó, giá cước xe taxi, cước xe khách, … tăng theo. Đây chính là biểu hiện của lạm phát do cầu kéo.
Lạm phát do chi phí đẩy
Chi phí đẩy của các công ty, doanh nghiệp bao gồm giá cả nguyên liệu đầu vào, tiền lương, máy móc, thuế… Khi giá cả của một hoặc vài yếu tố này tăng lên thì tổng chi phí sản xuất của các doanh nghiệp cũng tăng lên, vì thế mà giá thành sản phẩm cũng sẽ tăng lên nhằm bảo toàn lợi nhuận của nó. Mức giá chung của toàn thể nền kinh tế tăng lên này được gọi là “lạm phát do chi phí đẩy”.
Lạm phát do cơ cấu
Với những ngành kinh doanh có hiệu quả, doanh nghiệp tăng dần tiền công “danh nghĩa” cho người lao động. Nhưng cũng có nhóm ngành kinh doanh không hiệu quả, doanh nghiệp này cũng theo xu thế đó buộc phải tăng tiền công cho người lao động.
Nhưng vì các doanh nghiệp này kinh doanh kém hiệu quả, nên khi phải tăng tiền công cho người lao động, các doanh nghiệp đó buộc phải tăng giá thành sản phẩm để đảm bảo mức lợi nhuận, đồng thời làm phát sinh lạm phát.
Lạm phát do xuất khẩu
Khi hàng hoá xuất khẩu tăng dẫn đến lượng hàng hoá tiêu thụ của thị trường nhiều hơn số lượng hàng hoá cung cấp (tổng cầu > tổng cung). Kéo theo đó, hàng hoá này sẽ được thu gom để xuất khẩu khiến lượng hàng cung cấp cho thị trường trong nước giảm mạnh.
Khi đó, giá cả của các hàng hoá đó bị giảm sút do bị thu gom cho xuất khẩu cũng tăng theo và xảy ra tình trạng lạm phát kinh tế.
Ví dụ: Khi xuất khẩu hàng thủy sản tăng mạnh thì phần lớn thủy sản trong nước sẽ được cung cấp để xuất khẩu đi thị trường nước ngoài dẫn đến hàng thủy sản dùng để bán trong nước giảm sút và dẫn đến tình trạng giá bán thủy sản tăng cao và xảy ra lạm phát.
Lạm phát do nhập khẩu
Bên cạnh nguyên nhân lạm phát do xuất khẩu trên thì tình trạng lạm phát do nhập khẩu cũng là một trong những lí do của lạm phát. Theo đó, khi thuế nhập khẩu tăng hoặc giá cả trên thế giới cũng tăng thì giá hàng hoá nhập khẩu cũng tăng theo.
Kéo theo đó, giá bán của sản phẩm này trong nước cũng tăng theo và đến mức độ nào đó sẽ dẫn đến lạm phát.
Ngoài ra, nguyên nhân dẫn đến tình trạng lạm phát nhập khẩu còn có thể do tỉ giá tăng hoặc kết hợp với cả hai yếu tố là giá mua hàng hóa từ nước ngoài cùng tỉ giá đều tăng.
Hiện nay, trên thị trường Việt Nam ta có thể thấy rõ nguy cơ của lạm phát nhập khẩu là giá nhập khẩu tăng nhất là sắt thép, xăng dầu, … so với cùng kỳ năm trước. Theo đó, giá thành các nguyên vật liệu đầu vào này tăng dẫn đến giá thành của các mặt hàng trong nước cũng tăng theo.
Ví dụ: Giá mặt hàng phân bón trên thế giới hiện đang tăng cao. Trong khi đó, Việt Nam nhập khẩu 100% phân NPK.
Lạm phát do tiền tệ
Thông thường, nguyên nhân lạm phát tiền tệ thị trường xảy ra khi ngân hàng in nhiều tiền hơn hoặc mua ngoại tệ sẽ dẫn đến lượng tiền có sẵn nhiều và dẫn đến nhu cầu, hàng hoá cũng như dịch vụ cũng tăng cao.
Ảnh hưởng của lạm phát đến kinh tế
>> Tư vấn ảnh hưởng của lạm phát là gì? Gọi ngay 1900.6174
Hiện nay, có rất nhiều các yếu tố ảnh hưởng đến lạm phát của kinh tế thị trường nhưng trong phạm vi bài viết này, Tổng Đài Pháp Luật chúng tôi có thể kể đến các yếu tố ảnh hưởng của lạm phát như sau, cụ thể như sau:
Ảnh hưởng tích cực
Lạm phát không phải bao giờ cũng gây nên những tác hại cho nền kinh tế thị trường. Khi tốc độ lạm phát vừa phải đó là từ 02 – 05 % ở các nước phát triển và dưới 10% đối với các nước đang phát triển sẽ mang lại một số lợi ích cho nền kinh tế thị trường như sau:
+ Kích thích vay nợ, tiêu dùng, đầu tư, giảm bớt thất nghiệp trong xã hội.
+ Cho phép chính phủ có thêm sự lựa chọn các công cụ kích thích đầu tư vào những lĩnh vực kém ưu tiên thông qua việc mở rộng tín dụng, giúp phân phối lại thu nhập và các nguồn lực trong xã hội theo các định hướng mục tiêu và trong khoảng thời gian nhất định có chọn lọc. Tuy nhiên, đây là công việc khó khăn và đầy tính mạo hiểm nếu không chủ động thì sẽ gây nên hậu quả xấu.
Tóm lại, lạm phát là một căn bệnh mãn tính của nền kinh tế thị trường hiện nay, nó vừa có lợi ích lẫn tác hại. Khi nền kinh tế có thể duy trì, kiềm chế và điều tiết được lạm phát ở tốc độ vừa phải thì nó sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Ảnh hưởng tiêu cực
Lạm phát và lãi suất
Lạm phát của các quốc gia trên thế giới hiện này khi xảy ra cao và triền miên có ảnh hưởng xấu đến mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội và chính trị của một quốc gia. Theo đó, tác động đầu tiên của lạm phát là tác động lên lãi suất.
Lãi suất thực = Lãi suất danh nghĩa – Tỷ lệ lạm phát
Vì vậy khi tỷ lệ lạm phát tăng cao, nếu muốn cho lãi suất thật ổn định và thực dương thì lãi suất danh nghĩa phải tăng lên theo tỷ lệ lạm phát. Việc tăng lãi suất danh nghĩa này sẽ dẫn đến hậu quả mà nền kinh tế phải gánh chịu là suy thoái kinh tế và thất nghiệp gia tăng.
Lạm phát và thu nhập thực tế
Giữa thu nhập thực tế và thu nhập danh nghĩa của người lao động có quan hệ với nhau qua tỷ lệ lạm phát. Khi lạm phát tăng lên mà thu nhập danh nghĩa của họ không thay đổi thì làm cho thu nhập thực tế của người lao động giảm xuống.
Lạm phát không chỉ làm giảm giá trị thật của những tài sản không có lãi mà nó còn làm hao mòn giá trị của những tài sản có lãi, tức là làm giảm thu nhập thực từ các khoản lợi tức, các khoản lãi. Đó là do chính sách thuế của nhà nước được tính dựa trên cơ sở của thu nhập danh nghĩa. Khi lạm phát tăng cao, người đi vay tăng lãi suất danh nghĩa để bù vào tỷ lệ lạm phát tăng cao mặc dù thuế suất này vẫn không tăng.
Từ đó, thu nhập ròng của của người cho vay bằng thu nhập danh nghĩa trừ đi tỉ lệ lạm phát bị giảm xuống sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế xã hội thị trường. Như suy thoái kinh tế, thất nghiệp gia tăng và đời sống của người lao động trở nên khó khăn hơn sẽ làm giảm lòng tin của dân chúng đối với Chính phủ..
Lạm phát và phân phối thu nhập không bình đẳng
Khi lạm phát tăng lên, giá trị của đồng tiền sẽ giảm xuống, người đi vay sẽ có lợi trong việc vay vốn trả góp nợ để đầu cơ kiếm lợi. Do vậy càng tăng thêm nhu cầu tiền vay trong nền kinh tế để đẩy lãi suất lên cao.
Lạm phát tăng cao còn khiến người thừa tiền và giàu có, dùng tiền của mình vơ vét và thu gom tài sản, hàng hoá, nạn đầu cơ xuất hiện. Tình trạng này càng làm mất cân đối nghiêm trọng quan hệ cung – cầu của hàng hoá trên thị trường, khiến cho giá cả hàng hoá cũng lên cơn sốt cao hơn.
Cuối cùng, người dân nghèo vốn đã nghèo lại càng trở nên khốn khó hơn. Họ thậm chí không mua nổi hàng hoá tiêu dùng thiết yếu, trong khi đó, những kẻ đầu cơ đã vơ vét sạch hết hàng hoá và trở nên càng giàu có hơn. Tình trạng lạm phát thị trường như vậy sẽ có thể gây những rối loạn trong nền kinh tế và tạo ra khoảng cách lớn về mức sống, về thu nhập giữa người giàu và người nghèo.
Lạm phát và nợ quốc gia
Lạm phát cao làm cho Chính phủ được lợi do thuế thu nhập đánh vào từng người dân, nhưng các khoản nợ nước ngoài sẽ trở nên trầm trọng hơn. Chính phủ sẽ được lợi trong nước nhưng sẽ bị thiệt với nợ nước ngoài. Lý do là vì: lạm phát thị trường đã làm cho tỷ giá giá tăng và đồng tiền trong nước sẽ trở nên mất giá nhanh hơn so với đồng tiền nước ngoài tính trên cá khoản nợ.
Cách đo lường lạm phát là gì?
>> Hướng dẫn cách đo lường lạm phát? Gọi ngay 1900.6174
Ngoài những chia sẻ về nguyên nhân lạm phát, Tổng Đài Pháp Luật còn chia sẻ về cách đo lường lạm phát. Lạm phát thị trường sẽ được đo lường bằng cách theo dõi sự thay đổi về giá cả của một lượng lớn các hàng hóa và dịch vụ trong nền kinh tế, thông thường sẽ dựa trên cơ sở dữ liệu được thu thập bởi cơ quan Nhà nước, các tổ chức, các liên đoàn lao động và các tạp chí kinh doanh….
Lạm phát được đo lường dựa trên chỉ số giá cả CPI hay chỉ số giá tiêu dùng. Theo đó, lạm phát sẽ được tính theo bình quân gia quyền của một nhóm các hàng hóa thiết yếu. Giá cả của các loại hàng hóa và dịch vụ này được tổ hợp với nhau để đưa ra một chỉ số giá cả đo mức giá cả trung bình, đó là mức giá trung bình của một tập hợp các sản phẩm. Tỷ lệ lạm phát là tỷ lệ phần trăm mức tăng của chỉ số này.
Một số phương án kiểm soát lạm phát
>>> Tư vấn một số phương án kiểm soát lạm phát là gì? Gọi ngay 1900.6174
Đối với mỗi một quốc gia việc kiểm soát lạm phát để bảo vệ nền kinh tế luôn luôn được đặt lên hàng đầu. Có rất nhiều cách để kìm chế việc lạm phát được áp dụng, cụ thể bao gồm:
– Giảm bớt lượng tiền trong lưu thông
+ Ngừng phát hành dòng tiền vào trong lưu thông nhằm giảm lượng tiền đưa vào lưu thông trong nền kinh tế thị trường.
+ Tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc: Đây là biện pháp nhằm giảm đi lượng cung tiền vào thị trường. Biện pháp này dẫn đến tất cả các ngân hàng và bình đằng giữa các ngân hàng với nhau.
+ Nâng lãi suất tiền gửi và lãi suất tái chiết khấu: Biện pháp này sẽ làm hạn chế các ngân hàng thương mại mang giấy tờ có giá đến ngân hàng nhà nước để chiết khấu. Ngoài ra việc nâng lãi suất tiền gửi này sẽ hút khiến người dân gửi tiền vào ngân hàng nhiều hơn.
+ Ngân hàng trung ương áp dụng các nghiệp vụ thị trường mở nhằm bán các chứng từ có giá cho các ngân hàng thương mại.
+ Ngân hàng trung ương ngoại tệ và bán vàng cho các ngân hàng thương mại.
+ Giảm chi ngân sách: Đó là cắt giảm đầu tư công và giảm chi tiêu thường xuyên.
+ Tăng tiền thuế tiêu dùng nhằm giảm bớt nhu cầu chi tiêu các cá nhân trong xã hội và tăng hàng hóa dịch vụ cung cấp trong xã hội.
– Tăng quỹ hàng hóa tiêu dùng nhằm cân bằng với dòng tiền trong lưu thông
+ Khuyến khích tự do mậu dịch
+ Giảm thuế
+ Các biện pháp cho hàng hóa nhập khẩu
– Đi vay viện trợ của nước ngoài
– Cải cách tiền tệ
Trên đây là những chia sẻ của Tổng Đài Pháp Luật về nội dung lạm phát là gì? Mọi thông tin chia sẻ đều trên cơ sở quy định của pháp luật hiện hành, hy vọng sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin pháp lý hữu ích. Trong trường hợp, bạn còn điều gì vướng mắc, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900.6174 để được tư vấn hỗ trợ bởi đội ngũ luật sư, chuyên viên pháp lý.
