Trên thực tế, thủ tục nhận cha con khi người cha đã chết là đây là rất thắc mắc của nhiều người con có mong muốn nhận lại quan hệ cha, mẹ con, hàn gắn tình mẫu tử, phụ tử mặc dù các bậc sinh thành đã mất. Vậy, con có được nhận cha khi cha đã mất không? Thủ tục nhận cha con trong trường hợp này cần thực hiện như thế nào? Trong phạm vi bài viết dưới đây, Luật sư của Tổng Đài Pháp Luật sẽ cùng bạn tìm hiểu và giải đáp mọi thắc mắc về trường hợp này. Nếu bạn đọc gặp bất kỳ khó khăn nào cần Luật sư hỗ trợ, hãy nhấc máy lên và liên hệ ngay đến số điện thoại 1900.6174, đội ngũ Luật sư của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi lúc – mọi nơi một cách nhanh chóng!
>> Luật sư tư vấn miễn phí thủ tục nhận cha con khi người cha đã chết, gọi ngay 1900.6174
Nguyên tắc xác định quan hệ cha con
>> Luật sư tư vấn quy định về nguyên tắc xác định quan hệ cha con, gọi ngay 1900.6174
Căn cứ theo quy định tại Điều 88 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 quy định về nguyên tắc xác định quan hệ cha con như sau:
*Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng
Thời kỳ hôn nhân được coi là một căn cứ quan trọng trong việc xác định quan hệ cha, mẹ, con. Theo đó, thời kỳ hôn nhân chính là khoảng thời gian tồn tại quan hệ vợ chồng kể từ ngày hai bên thực hiện đăng ký kết hôn đến ngày chấm dứt cuộc sống hôn nhân (ly hôn). Do đó, con cái được sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do vợ có thai trong khoảng thời gian này sẽ được xác định là con chung của vợ chồng.
*Con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt hôn nhân được coi là con do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân
Đối với trường hợp do chồng hoặc vợ chết thì thời điểm chấm dứt hôn nhân được xác định theo ngày được ghi trong giấy chứng tử.
Còn trường hợp chấm dứt hôn nhân khi có quyết định của Tòa án tuyên bố chồng hoặc vợ chết thì thời điểm chấm dứt hôn nhân được xác định theo ngày trong quyết định của Tòa án. Nếu chấm dứt hôn nhân do ly hôn thì ngày chấm dứt được xác định theo ngày trong quyết định, bản án ly hôn có hiệu lực pháp luật của Tòa án.
*Con sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha mẹ thừa nhận là con chung của vợ chồng
Nếu quan hệ hôn nhân của hai bên nam, nữ được xác lập sau ngày con sinh ra, tuy nhiên vẫn được vợ chồng thừa nhận thì pháp luật quy định đứa trẻ là con chung của hai vợ chồng với mục đích bảo vệ lợi ích của trẻ nhỏ.
Nếu trường hợp đã xác định được cha, mẹ của con theo một trong ba căn cứ nêu trên nhưng không nhận con hoặc người khác không được xác định là cha, mẹ của con có mong muốn nhận con cái thì được coi là trường hợp xảy ra tranh chấp, cần tiến hành thủ tục tố tụng để xác định quan hệ cha, mẹ, con.
Trên đây là nguyên tắc xác định quan hệ cha con theo quy định của pháp luật hiện hành. Nếu bạn còn thắc mắc về vấn đề này, hãy liên hệ ngay Tổng Đài Pháp Luật qua hotline 1900.6174 để được Luật sư tư vấn chi tiết!
>> Xem thêm: Thủ tục xác nhận cha cho con tại Tòa án nhanh chóng, chính xác
Thủ tục nhận cha con khi người cha đã chết
Anh Hưng (Hà Nội) đưa ra câu hỏi:
“Xin chào Luật sư! Tôi là Hưng, tôi có vấn đề cần Luật sư tư vấn như sau:
Bố mẹ tôi quen nhau từ năm 1975 và sau đó bố tôi có lên đường nhập ngũ sang Campuchia đánh giặc. Sau một thời gian tham gia chiến tranh, gia đình tôi nhận được tin bố tôi mất. Hiện tại, mẹ con tôi đã tìm thấy được phần mộ liệt sĩ của bố tôi. Thưa Luật sư, tôi mong Luật sư hỗ trợ tư vấn tôi thủ tục nhận cha con khi người cha đã chết. Tôi xin cảm ơn!”
>> Thủ tục nhận cha con khi người cha đã chết như thế nào? Gọi ngay 1900.6174
Luật sư trả lời:
Xin chào anh Hưng! Cảm ơn anh đã tin tưởng và để lại câu hỏi cho Tổng Đài Pháp Luật! Luật sư đã tiếp nhận câu hỏi của anh và đưa ra tư vấn như sau:
Quy định chung của pháp luật về quyền nhận cha
>> Quyền nhận cha được quy định như thế nào? Gọi ngay 1900.6174
Căn cứ theo quy định tại khoản 1, Điều 90 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 quy định con có quyền nhận cha, mẹ của mình kể cả khi cha, mẹ đã chết. Cụ thể như sau:
“Điều 90. Quyền nhận cha, mẹ
1. Con có quyền nhận cha, mẹ của mình, kể cả trong trường hợp cha, mẹ đã chết.
2. Con đã thành niên nhận cha, không cần phải có sự đồng ý của mẹ; nhận mẹ, không cần phải có sự đồng ý của cha.”
>> Xem thêm: Thủ tục nhận cha con ngoài giá thú theo quy định pháp luật
Thẩm quyền giải quyết việc xác định cha con
>> Cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết thủ tục xác định quan hệ cha, mẹ, con? Liên hệ ngay 1900.6174
Căn cứ theo quy định tại khoản 1, Điều 101 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 quy định về thẩm quyền giải quyết việc xác định cha con như sau:
“Điều 101. Thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con
1. Cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền xác định cha, mẹ, con theo quy định của pháp luật về hộ tịch trong trường hợp không có tranh chấp.
2. Tòa án có thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con trong trường hợp có tranh chấp hoặc người được yêu cầu xác định là cha, mẹ, con đã chết và trường hợp quy định tại Điều 92 của Luật này.
Quyết định của Tòa án về xác định cha, mẹ, con phải được gửi cho cơ quan đăng ký hộ tịch để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch; các bên trong quan hệ xác định cha, mẹ, con; cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.”
Như vậy, theo quy định trên của pháp luật, trường hợp người được yêu cầu xác định cha, mẹ, con đã chết thì Tòa án là cơ quan có thẩm quyền giải quyết vụ việc.
>> Xem thêm: Thủ tục nhận cha con có yếu tố nước ngoài – Hướng dẫn từ A–Z
Hồ sơ yêu cầu nhận cha con
>> Luật sư hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ thực hiện hiện thủ tục nhận cha con khi người cha đã chết, gọi ngay 1900.6174
Để tiến hành thủ tục nhận cha con khi người cha đã chết, anh Hưng cần chuẩn bị hồ sơ bao gồm các giấy tờ sau đây:
– Đơn khởi kiện yêu cầu xác định cha, mẹ, con
– Giấy tờ tùy thân bao gồm: Chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân hoặc sổ hộ khẩu của các bên
– Các giấy tờ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con.
Lưu ý: Đối với trường hợp của anh Hưng, anh cần làm đơn yêu cầu Tòa án xác định quan hệ cha, mẹ, con. Bởi cha của anh đã mất trong khoảng thời gian đi đánh giặc tại Campuchia, do đó sẽ không có mẫu xét nghiệm ADN của người đã mất. Chính vì vậy, nếu cha của anh còn những người thân khác, anh có thể sử dụng mẫu AND của người thân đó để xác định quan hệ cha con.
Trên đây là trình tự, thủ tục nhận cha con khi người cha đã chết. Anh Hưng cần lưu ý soạn thảo, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ để việc giải quyết thủ tục tại Tòa án diễn ra nhanh chóng nhất. Trong quá trình thực hiện thủ tục, nếu anh Hưng gặp bất kỳ khó khăn nào cần Luật sư hỗ trợ, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua đường dây nóng 1900.6174 để được tư vấn cụ thể!
>> Xem thêm: Nhận lại cha mẹ ruột – Hướng dẫn hồ sơ, thủ tục thực hiện
Thủ tục nhận mẹ con khi người mẹ đã mất
Anh Thắng (Bắc Ninh) đưa ra câu hỏi như sau:
“Năm 1980, mẹ tôi sinh tôi. Nhưng sau khi sinh tôi ra đời, mẹ tôi bị trầm cảm nặng sau đó mẹ tôi bỏ đi. Tôi sống với bố tôi từ bé đến lớn. Hiện nay, sau bao nhiêu năm tìm kiếm, gia đình tôi đã biết được mẹ tôi đã mất. Hiện tại, tôi muốn làm thủ tục nhận mẹ con. Vậy tôi mong Luật sư tư vấn hỗ trợ tôi thủ tục nhận mẹ con khi người mẹ đã mất. Tôi xin cảm ơn!”
>> Luật sư tư vấn thủ tục nhận mẹ con khi mẹ đã mất nhanh chóng, gọi ngay 1900.6174
Luật sư trả lời:
Xin chào anh Thắng! Cảm ơn anh đã tin tưởng và sử dụng dịch vụ tư vấn pháp luật tại tổng đài chúng tôi! Luật sư đưa ra tư vấn cho trường hợp của anh như sau:
Căn cứ theo quy định tại Điều 90 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014, quyền nhận cha, mẹ khi cha, mẹ đã mất cụ thể như sau:
– Con có quyền nhận cha, mẹ của mình kể cả trong trường hợp cha, mẹ đã chết.
– Con đã thành niên nhận cha mà không cần có sự đồng ý của mẹ và nhận mẹ thì không cần có sự đồng ý của cha.
Như vậy theo quy định trên, anh Thắng hoàn toàn có quyền nhận mẹ của mình kể cả khi mẹ đã chết. Tuy nhiên, theo quy định về nguyên tắc nhận cha, mẹ con trong Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 và Luật Hộ tịch thì thủ tục nhận cha, mẹ con chỉ được thực hiện trong trường hợp không có bất kỳ tranh chấp nào xảy ra liên quan đến vấn đề này. Theo như thông tin anh trình bày, anh không nêu rõ việc xác định quan hệ mẹ con khi mẹ đã chết của bạn có xảy ra tranh chấp hay không, do đó, chúng tôi sẽ đề cập chi tiết cả 2 trường hợp này.
Trường hợp 1: Trường hợp không có tranh chấp liên quan đến việc xác định quan hệ mẹ con khi mẹ đã chết.
Theo quy định, mặc dù mẹ của anh đã mất nhưng việc xác nhận quan hệ mẹ con vẫn phải thực hiện. Theo như anh trình bày, anh là người đã thành niên nên anh hoàn toàn có thể thực hiện thủ tục xác định quan hệ mẹ con tại Ủy ban nhân dân cấp xã. Theo đó, trình tự thủ tục nhận mẹ con khi mẹ đã chết được thực hiện trong điều kiện bình thường, cụ thể như sau:
Anh cần chuẩn bị đơn yêu cầu đăng ký nhận mẹ và nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền. Theo đó, hồ sơ xác nhận quan hệ mẹ con khi mẹ đã chết bao gồm những giấy tờ sau:
– Tờ khai đăng ký xác nhận quan hệ mẹ, con (theo mẫu)
– Giấy tờ chứng minh về nhân thân của người yêu cầu đăng ký nhận mẹ con: Có thể sử dụng chứng minh nhân dân/căn cước công dân hoặc hộ chiếu
– Giấy tờ chứng minh về nơi cư trú để từ đó xác định chính xác thẩm quyền thực hiện thủ tục đăng ký nhận mẹ con
– Giấy tờ, chứng cứ chứng minh quan hệ mẹ con.
Sau đó, người tiếp nhận hồ sơ có trách nhiệm xem xét, kiểm tra toàn bộ hồ sơ, đối chiếu và xác định tính hợp lệ của giấy tờ trong hồ sơ do người yêu cầu đã nộp.
Trong trường hợp hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, người tiếp nhận hồ sơ tiến hành viết giấy hoặc phiếu tiếp nhận. Lưu ý, trong phiếu cần trình bày rõ ràng ngày, giờ trả kết quả. Trong trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, chưa hợp lệ thì người tiếp nhận có trách nhiệm hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn thiện các giấy tờ theo quy định của pháp luật. Nếu trường hợp chưa thể bổ sung, hoàn thiện hồ sơ ngay lúc đó thì người tiếp nhận phải lập văn bản hướng dẫn, trong văn bản cần nêu rõ các giấy tờ cần nộp, nội dung, thông cần bổ sung chính xác đầy đủ, hoàn thiện và ký, ghi rõ họ, chữ đệm, tên của người tiếp nhận.
Trong trường hợp hồ sơ sau khi được người tiếp nhận hướng dẫn nhưng không bổ sung đầy đủ, hoàn thiện thì người tiếp nhận có quyền từ chối tiếp nhận và giải quyết hồ sơ. Theo đó, người tiếp nhận phải lập thành văn bản từ chối tiếp nhận hồ sơ. Lưu ý trong văn bản trình bày rõ lý do từ chối. Cuối cùng, ký và ghi rõ tên đệm, tên của người tiếp nhận.
Lưu ý: Trong khoảng thời gian 03 ngày làm việc tính từ ngày bắt đầu nhận hồ sơ, nếu căn cứ và thấy việc nhận mẹ con khi mẹ đã mất là đúng, nếu không xảy ra bất kỳ tranh chấp nào thì công chức tư pháp – hộ tịch sẽ thực hiện báo cáo với Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã. Nếu Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã đồng ý giải quyết thủ tục nhận mẹ, con thì công chức tư pháp – hộ tịch tiến hành ghi vào sổ đăng ký nhận mẹ con, cùng với đó là các bên đăng ký nhận mẹ, con ký vào sổ. Cuối cùng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã ký và cấp trích lục đăng ký nhận mẹ, con cho người có yêu cầu.
Trường hợp 2: Trường hợp xảy ra tranh chấp liên quan đến việc anh Thắng nhận mẹ khi mẹ đã chết
Trong trường hợp việc anh Thắng nhận mẹ khi mẹ đã chết có xảy ra tranh chấp liên quan đến vấn này như: Tranh chấp với người con còn lại trong gia đình hoặc có thể là tranh chấp về tài sản thừa kế,…thì việc nhận mẹ con của anh Thắng sẽ không được thực hiện theo thủ tục hành chính mà được giải quyết tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của người đang xảy ra tranh chấp với anh về việc nhận mẹ con khi mẹ anh đã chết.
Do đó, trong trường hợp này, anh Thắng cần chuẩn bị đơn khởi kiện theo quy định của Bộ Luật tố tụng hình sự, kèm theo đó là hồ sơ bao gồm các giấy tờ: Chứng cứ chứng minh người mẹ đã chết là mẹ của anh và xác nhận những người từng chứng kiến nguyện vọng của mẹ anh trước khi chết là muốn nhận lại con của mình là anh Thắng.
Trên đây là tư vấn chi tiết của Luật sư về thủ tục nhận mẹ con khi mẹ đã chết, đặc biệt là trường hợp của anh Thắng. Trong quá trình thực hiện thủ tục, nếu anh Thắng gặp bất kỳ khó khăn nào khác có liên quan, hãy liên hệ ngay đến hotline của Tổng Đài Pháp Luật 1900.6174 để nhận được sự hỗ trợ kịp thời từ đội ngũ Luật sư dày dặn kinh nghiệm tư vấn luật hôn nhân và gia đình.
Bài viết trên đây là phần chia sẻ của Tổng Đài Pháp Luật về thủ tục nhận cha con khi người cha đã chết và một số vấn đề pháp lý liên quan. Hy vọng nội dung bài viết trên sẽ giúp bạn đọc có một cái nhìn toàn diện về các quy định pháp lý liên quan đến việc xác định quan hệ cha, mẹ, con. Trong quá trình tìm hiểu nội dung hoặc khi thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan đến việc xác định quan hệ cha, mẹ con, nếu bạn đọc còn gặp bất kỳ vướng mắc nào khác có liên quan đến vấn đề này, hãy liên hệ với chúng tôi qua đường dây nóng 1900.6174 để được đội ngũ Luật sư, chuyên gia, chuyên viên dày dặn kinh nghiệm hỗ trợ kịp thời, nhanh chóng và trọn vẹn nhất!