Thuế gián thu và thuế trực thu khác nhau như thế nào?

Thuế gián thu và thuế trực thu là các phân loại các loại thuế theo quy định pháp luật hiện nay. Việc phân biệt này được thực hiện dựa trên tiêu chí về người chịu thuế và người nộp thuế. Nếu người nộp thuế và người chịu thuế là cùng một chủ thể thì được gọi là thuế trực thu. Còn ngược lại được gọi là thuế gián thu. Vậy, thuế trực thu và thuế gián thu có điểm gì giống và khác nhau. Tại sao cần phân biệt hai loại thuế này? …

Qua bài viết dưới đây, Tổng đài Pháp luật sẽ giúp bạn giải quyết những thắc mắc liên quan đến vấn đề “Thuế gián thu và thuế trực thu” qua việc phân tích các quy định pháp luật liên quan. Trong quá trình tìm hiểu nội dung của bài viết và các quy định pháp luật liên quan, nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay tới hotline: 1900.6174 để được hỗ trợ kịp thời.

>>> Liên hệ luật sư tư vấn miễn phí thuế gián thu và thuế trực thu khác nhau như thế nào? Gọi ngay: 1900.6174

Khái niệm thuế trực thu và thuế gián thu

 

(1) Khái niệm thuế gián thu

Thuế gián thu có tên Tiếng Anh là Indirect tax. Đây là thuế thu áp dụng đối với người tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ thông qua việc nộp thuế của chủ thể sản xuất, kinh doanh.

Hiểu một cách đơn giản như sau: Chủ thể kinh doanh, sản xuất sẽ cộng thêm phần thuế vào trong giá bán hàng hóa và dịch vụ mà mình cung cấp. Do đó, khi mua hàng hóa, người tiêu dùng đã phải trả thêm một khoản tiền thuế và tiền thuế này sẽ được các chủ thể kinh doanh, sản xuất hàng hóa, dịch vụ nộp lại cho Nhà nước theo quy định pháp luật.

Do vậy, đặc tính gián thu của loại thuế gián thu thể hiện ở việc người nộp thuế là người kinh doanh, sản xuất các mặt hàng chịu thuế nhưng người chịu thuế trên thực tế là người tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ đó.

Ngoài ra, thuế còn có vai trò trong việc điều tiết tiêu dùng thị trường. Bởi lẽ, khoản tiền thuế được cộng vào giá bán hàng hóa, giá cung ứng dịch vụ nên làm ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả của những loại hàng hóa, dịch vụ này. 

(2) Khái niệm thuế trực thu

Thuế trực thu là một loại thuế được áp dụng trực tiếp lên người hoặc tổ chức có nghĩa vụ thanh toán. Đây là loại thuế mà người nộp thuế phải trả trực tiếp cho cơ quan thuế, không thông qua bất kỳ ai khác. Thuế trực thu có thể áp dụng theo nhiều hình thức khác nhau như thuế thu nhập cá nhân hoặc thuế thu nhập doanh nghiệp. 

Một trong những ưu điểm của thuế trực thu là tính minh bạch và rõ ràng. Các cá nhân, tổ chức có thể biết rõ số tiền thuế mà họ cần đóng góp vào ngân sách Nhà nước dựa trên thu nhập của mình. Điều này giúp tạo ra sự công bằng trong việc chia sẻ gánh nặng về chi phí cho toàn xã hội.

>>> Xem thêm: Thuế gián thu ròng là gì? Đặc điểm của thuế gián thu ròng?

Thuế gián thu và thuế trực thu khác nhau thế nào?

 

Tiêu chí	Thuế trực thu	Thuế gián thu
Mức độ tác động vào nền kinh tế	Mức độ tác động vào giá cả thị trường tương đối thấp. Vì loại thuế này thường đánh vào kết quả kinh doanh, kết quả thu nhập sau một kỳ kinh doanh của chủ thể nộp thuế/ chịu thuế	Mức độ ảnh hưởng trực tiếp đến giá của thị trường tương đối lớn. Vì tiền thuế gián thu được cộng trực tiếp vào giá bán hàng hóa,  cung ứng dịch vụ.
Mức độ quản lý	Thường khó thu, dễ trốn thuế, Nhà nước khó có thể kiểm soát được toàn bộ thu nhập, doanh thu của chủ thể nộp thuế	Dễ thu, đễ điều chỉnh vì tiền thuế được công trực tiếp vào tiền thuế nên người chịu thuế (người tiêu dùng) không cảm nhận được rõ ràng về sức nặng của tiền thu
Phương pháp điều tiết	Điều tiết trực tiếp vào thu nhập, doanh thu của các đối tượng chịu thuế/ nộp thuế	Điều tiết thông qua giá cả bán hàng hóa, giá cung ứng dịch vụ
Các loại thuế áp dụng	Thuế thu nhập cá nhân hoặc thuế thu nhập doanh nghiệp	Thuế VAT, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu và nhiều loại thuế khác.
Thực tiến khi thu thuế	Việc thu thuế tương đối khó khăn vì người nộp thuế cảm nhận rõ cảm nhận được rõ gánh nặng của tiền thuế. Do đó, thường xảy ra tình trạng trốn thuế dẫn đến thất thu ngân sách Nhà nước	Việc thu và quản lý thuế gián thu tương đối dễ dàng vì được cộng trực tiếp vào tiền hàng hóa, dịch vụ nên người tiêu dùng khó có thể trốn thuế cũng như ít cảm nhận được gánh nặng về thuế

>>> Liên hệ luật sư tư vấn miễn phí thuế gián thu và thuế trực thu khác nhau như thế nào? Gọi ngay: 1900.6174

Thuế gián thu và thuế trực thu giống nhau thế nào?

 

– Thuế gián thu và thuế gián thu đều là những phương pháp thu thuế theo quy định pháp luật về thuế; 

–  Đều là một trong những nguồn giúp điều tiết vào thu nhập của các cá nhân, tổ chức trong xã hội;

– Người chịu thuế trực thu hay gián thu đều là người phải trích một khoản tiền nộp vào ngân sách Nhà nước theo quy định pháp luật và mang tính chất bắt buộc, không thể trốn tránh. 

Ý nghĩa của việc phân biệt thuế trực thu và thuế gián thu

 

Đối với hoạt động lập pháp

 

– Việc phân loại thuế gián thu và thuế trực thu la cơ sở để các nhà lập pháp tạo ra được các phương pháp, các thức thức điều tiết riêng. Từ đó xây dựng được hệ thông các văn bản pháp luật về thuế phù hợp với mục đích điều tiết, phản ánh được phạm vi tác động loại thuế đó. 

– Việc phân biệt, phân loại thuế trực thu và thuế gián thu giúp cân bằng được lợi ích của người nộp thuế và lợi ích của Nhà nước. Bởi lẽ, trong trường hợp cần đảm bảo được sự công bằng điều tiết thu nhập thì cần tăng thuế trực thu. Còn trong trường hợp cần đảm bảo nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước thì lại cần tăng thuế gián thu.                    

– Có thể thấy, việc áp dụng thuế trực thu khiến người nộp thuế luôn cảm thấy có gánh nặng về thuế nên thường có xu hướng tìm cách trốn thuế, gian lận thuế. Vì vậy, cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền cần phải điều chỉnh sao cho phù hợp.

>>> Xem thêm: Tra cứu mã số thuế người phụ thuộc như thế nào?

Đối với công tác tổ chức hành thu

 

– Phân loại thuế trực thu và thuế gián thu có ý nghĩa trong hoạt động tổ chức thu thuế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Theo đó, mỗi loại thuế sẽ xác định được phạm vi người nộp, nguyên tắc đánh thuế cũng như đối tượng và cách thức tính thuế,… từ đó đưa ra được các biện pháp quản lý, điều chỉnh phù hợp. Qua đó xác định thẩm quyền của các cơ quan quản lý thuế để có các biện pháp quản lý, điều chỉnh thuế hiệu quả.

– Thuế trực thu, việc theo dõi, tính toán và thu thuế phức tạp, đặc biệt với thuế thu nhập cá nhân với diện thu thuế rộng và phân tán rất khó quản lý.

Ví dụ minh họa thực tế

 

(1) Ví dụ về thuế trực thu: Anh Nguyễn Văn M đang làm việc tại công ty X theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn. Theo đó, mức lương hàng tháng mà anh M nhận được là 35.000.000 đồng, đã được trừ đi chi phí đóng BHXH bắt buộc. Theo quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập cá nhân là khoản tiền thuế đánh trực tiếp dựa trên thu nhập hàng tháng của anh M, trong đó xác định mức đóng thuế trong tháng như sau:

Thu nhập để tính thuế = Tổng thu nhập – Khoản miễn thuế. 

Trong đó:

+ Tổng thu nhập của anh M là 35.000.000 đồng, 

+ Các khoản miễn thuế: Anh M không có người phụ thuộc nhưng được giảm trừ đi thu nhập cá nhân là 11.000.000 đồng thì thu nhập để tính thuế của anh M ở đây là 24.000.000 đồng.

Đối với thu nhập tính thuế ở mức 18 triệu đến 32 triệu đồng/ tháng thì mức thuế suất thuế thu nhập cá nhân là 20%.

Số thuế mà anh M phải nộp là: 24.000.000 x 20% = 4.800.000 đồng. 

Như vậy, đối với thuế thu nhập cá nhân là thuế trực thu, người chịu thuế là người thực tiếp thực hiện nghĩa vụ nộp thuế với cơ quan quản lý thuế. 

(2) Ví dụ về thuế gián thu: Khi bạn mua hàng trong các cửa hàng hoặc siêu thị. Sau khi thanh toán, bạn sẽ nhận được hóa đơn bán hàng, ở phần cuối cùng của hóa đơn lúc nào cũng có thông tin về thuế VAT. Theo đó tùy vào loại sản phẩm và mặt hàng sẽ chịu mức thuế khác nhau (0%, 5% hoặc 10%). Đây cũng chính là số tiền thuế gián thu mà bạn phải đóng khi mua các loại hàng hóa tại cửa hàng. Tuy nhiên, thông thường, các loại thuế này sẽ được cộng trực tiếp vào các giá của hàng hóa, dịch vụ nên bạn thường không cảm nhận rõ ràng về gánh nặng của thuế. 

Tóm lại, thuế mà mà người nộp thuế phải trả trực tiếp cho cơ quan thuế, không thông qua bất kỳ ai khác. Còn thuế gián thu là loại thuế do người tiêu dùng hàng hóa chịu còn cơ sở kinh doanh, sản xuất là người trực tiếp nộp thuế. Việc phân biệt thuế trực thu và thuế gián thu có ý nghĩa vô cùng quan trong trong hoạt động lập pháp cũng như hoạt động quản lý thuế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 

>>> Liên hệ luật sư tư vấn miễn phí thuế gián thu và thuế trực thu khác nhau như thế nào? Gọi ngay: 1900.6174

Trên đây là một số nội dung tư vấn của Tổng đài Pháp luật về vấn đề “Thuế gián thu và thuế trực thu” là những câu hỏi liên quan đến vấn đề này. Trong quá trình tìm hiểu bài viết và các vấn đề pháp lý có liên quan, nếu có bất kỳ câu hỏi nào, hãy nhấc máy và gọi đến đường dây nóng 1900.6174 để được hỗ trợ kịp thời.

 

Liên hệ chúng tôi

✅ Dịch vụ luật sư	⭐️ Chuyên nghiệp: Dành cho cá nhân – gia đình – doanh nghiệp
✅ Dịch vụ xử lý nợ xấu, nợ khó đòi	⭐️ Đúng pháp luật – Uy tín
✅ Dịch vụ ly hôn	⭐️ Nhanh – Trọn gói – Giải quyết trong ngày
✅ Dịch vụ Luật sư riêng	⭐️ Uy tín: Dành cho cá nhân – gia đình – doanh nghiệp
✅ Dịch vụ Luật sư Hình sự	⭐️ Nhanh chóng – Hiệu quả
✅ Dịch vụ Luật sư tranh tụng	⭐️ Giỏi – Uy tín – Nhận toàn bộ vụ việc
✅ Dịch vụ Luật sư doanh nghiệp	⭐️ Tư vấn thường xuyên cho doanh nghiệp