Hiện nay có rất nhiều người dân được Uỷ ban nhân dân cấp xã cho thuê đất phần trăm để sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản hỗ trợ đời sống sinh hoạt. Tuy nhiên có nhiều người do không hiểu biết nên đã tự ý xây dựng nhà ở trên đất để sinh sống, dẫn đến việc vi phạm pháp luật và phải nộp phạt, gây rất nhiều khó khăn.
Chính vì vậy, trong bài viết này Tổng Đài Pháp Luật sẽ làm rõ hơn các vướng mắc xoay quanh vấn đề Đất phần trăm có được xây nhà không. Mọi thắc mắc về vấn đề trên khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp đến số hotline1900.6174 để được tư vấn cụ thể hơn!
Đất phần trăm là gì?
Hiện nay, pháp luật đất đai quy định căn cứ vào mục đích sử dụng đất thì đất được chia làm 03 nhóm, gồm: đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp và đất chưa sử dụng (căn cứ Điều 10 Luật Đất đai năm 2013).
Có thể thấy, tại điều khoản này pháp luật nước ta không hề đề cập đến đất phần trăm. Tuy nhiên, tại khoản 1 Điều 132 Luật Đất đai năm 2013 quy định về đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích, theo đó:
“Căn cứ vào quỹ đất, đặc điểm và nhu cầu của địa phương; mỗi xã, phường, thị trấn được lập quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích không quá 5% tổng diện tích đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản; để phục vụ cho các nhu cầu công ích của địa phương.”
Như vậy, có thể nhận thấy rằng đất phần trăm (đất 5%) chính là đất nông nghiệp được sử dụng cho mục đích công ích. Tên gọi này được người thường gọi cho một loại đất trong những năm tháng trước kia. Được trích phần trăm (5%) trong quỹ đất hợp tác xã do hợp tác xã trích ra để phục vụ cho hoạt động công ích. Hoặc từ các thửa đất của hộ gia đình sau khi đưa đất vào hợp tác xã thì được giữ lại 5% để tự chủ phát triển kinh tế như nuôi trồng thuỷ hải sản, nuôi trồng hoa màu….
Đất phần trăm sẽ được đấu giá để cho các cá nhân, hộ gia đình tại địa phương thuê nhằm mục đích sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản. Cá nhân, hộ gia đình khi sử dụng đất 5% thì phải tuân thủ mục đích sử dụng đất đúng với quy hoạch và mục đích sử dụng của đất.
Cá nhân, hộ gia đình không sử dụng đất đúng với mục đích, quy hoạch của đất sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.
Toàn bộ tiền thu được từ việc cho thuê đất phần trăm sẽ được đóng vào ngân sách Nhà nước, góp phần vào hệ thống tài chính, kinh tế, an ninh và quốc phòng… của Nhà nước. Do UBND cấp xã quản lý và chỉ được dùng để phục vụ cho nhu cầu công ích của xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật.
>> Xem thêm: Đất vườn có được xây nhà không? Luật sư tư vấn luật đất đai
Đất phần trăm có được xây nhà không?
Hiện nay pháp luật đất đai có quy định đất phần trăm thuộc quỹ đất nông nghiệp được sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn. Vì vậy, cá nhân, hộ gia đình không được phép xây nhà trên đất phần trăm. Mà thay vào đó, chỉ được phép sử dụng đúng với quy hoạch, mục đích sử dụng của đất được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt
Tại khoản 2 Điều 132 Luật Đất đai năm 2013 quy định đất phần trăm sẽ được sử dụng để xây dựng các công trình công cộng của xã, phường, thị trấn bao gồm công trình văn hóa, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí công cộng, y tế, giáo dục, chợ, nghĩa trang, nghĩa địa và các công trình công cộng khác theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Trong trường hợp đất phần trăm chưa được sử dụng vào các mục đích trên thì UBND xã có quyền cho thuê đất đối với các cá nhân, hộ gia đình tại địa phương trong thời hạn tối đa không quá 05 năm với mục đích nông nghiệp (tức dùng để sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi, ….)
Tóm lại, pháp luật hiện hành không cho phép xây nhà trên đất phần trăm, việc xây nhà trên đất công ích của Nhà nước là hành vi vi phạm pháp luật vì đã không sử dụng đất đúng mục đích.
Trên đây chính là lời giải đáp cho câu hỏi của anh Long. Nếu như anh vẫn còn bất kỳ vướng mắc nào về vấn đề này, hãy gọi ngay đến số hotline 1900.6174 để được hướng dẫn chi tiết hơn!
>> Xem thêm: Đất đồng sở hữu có xây nhà được không? Điều kiện xin cấp phép?
Tự ý xây nhà trên đất phần trăm bị xử phạt như thế nào?
Tại khoản 3 Điều 12 Luật đất đai năm 2013 quy định người sử dụng đất phải có nghĩa vụ sử dụng đất đúng mục đích.
Pháp luật đất đai cũng quy định đất phần trăm chỉ được phép sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn, trong trường hợp chưa được sử dụng vào mục đích công ích thì Uỷ ban nhân dân cấp xã có thể cho cá nhân, hộ gia đình thuê nhằm mục đích sản xuất nông nghiệp vì đất phần trăm vốn dĩ thuộc quỹ đất nông nghiệp.
Chính vì vậy mà việc xây nhà trên đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã là hành vi vi phạm pháp luật do đã sử dụng đất không đúng mục đích. Việc các cá nhân, hộ gia đình tự ý xây dựng nhà ở trên đất phần trăm chính là vi phạm nguyên tắc sử dụng đất phải đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đúng mục đích sử dụng đất (quy định tại Điều 6 và khoản 3 Điều 12 Luật đất đai năm 2013).
Uỷ ban nhân dân xã khi phát hiện có hành vi sai phạm (cụ thể là xây nhà trên đất phần trăm) có thẩm quyền ra quyết định xử phạt hành chính và yêu cầu tháo dỡ công trình xây dựng trái phép. Tại khoản 2 và khoản 3 Điều 11 Nghị định 91/2019/NĐ-CP có quy định về mức xử phạt đối với hành vi này như sau:
Đối với trường hợp chuyển đất trồng cây hàng năm khác, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối, đất nông nghiệp khác sang đất phi nông nghiệp tại khu vực nông thôn thì sẽ bị xử phạt hành chính trong khoảng từ 3.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng tùy vào diện tích đất chuyển mục đích trái phép.
– Phạt tiền từ 3.000.000 đồng – 5.000.000 đồng: Khi diện tích đất chuyển đổi mục đích sử dụng trái phép dưới 0,02 héc ta
– Phạt tiền từ 5.000.000 đồng – 8.000.000 đồng: Khi diện tích đất chuyển đổi mục đích sử dụng trái phép từ 0,05 héc ta đến dưới 0,1 héc ta
– Phạt tiền từ 8.000.000 đồng – 15.000.000 đồng: Khi diện tích đất chuyển đổi mục đích sử dụng trái phép từ 0,05 đến dưới 0,1 héc ta
– Phạt tiền từ 15.000.000 – 30.000.000 đồng: Khi diện tích đất chuyển đổi mục đích sử dụng trái phép từ 0,1 đến dưới 0,5 héc ta
– Phạt tiền từ 30.000.000 đồng – 50.000.000 đồng: Khi diện tích đất chuyển đổi mục đích sử dụng trái phép từ 0,5 đến dưới 01 héc ta
– Phạt tiền từ 50.000.000 đồng – 100.000.000 đồng: Khi diện tích đất chuyển đổi mục đích sử dụng trái phép từ 01 đến 03 héc ta
– Phạt tiền từ 100.000.000 đồng – 200.000.000 đồng: Khi diện tích đất chuyển đổi mục đích sử dụng trái phép từ 03 héc ta trở lên
Đối với trường hợp tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất tại khu vực đô thị thì mức xử phạt sẽ gấp đôi mức xử phạt đối với hành vi sai phạm diễn ra tại khu vực nông thôn.
Như vậy, khi tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất hay xây dựng nhà trên đất phần trăm thì sẽ bị xử phạt hành chính dựa trên mức độ vi phạm hay diện tích đất chuyển đổi trái phép. Bên cạnh việc bị xử phạt hành chính thì người vi phạm sẽ chịu thêm hình phạt bổ sung như phải khôi phục lại hiện trạng của đất trước khi vi phạm. Yêu cầu nộp lại số lợi bất hợp pháp thu được từ hành vi vi phạm nếu có.
Trong trường hợp của chị Lan, chị hãy tham khảo cụ thể hơn tại khoản 2 và khoản 3 Điều 11 Nghị định 91/2019/NĐ-CP để xác định mức phạt mà mình phải nộp (do chị không cung cấp cụ thể cho chúng tôi diện tích đất chuyển mục đích trái phép). Bên cạnh đó, chị chắc chắn sẽ phải khôi phục lại hiện trạng đất như cũ (tức tháo dỡ căn nhà mà chị đã xây).
Trên đây chính là lời giải đáp cho câu hỏi của chị Lan. Nếu như chị vẫn còn bất kỳ vướng mắc nào về vấn đề này, hãy gọi ngay đến số hotline 1900.6174 để được hướng dẫn chi tiết hơn!
>> Xem thêm: Đất trồng lúa có xây nhà được không? Tự ý xây nhà xử lý thế nào?
Thủ tục xin xây nhà trên đất phần trăm
Xây nhà trên đất phần trăm có phải xin phép cơ quan có thẩm quyền không?
Đầu tiên là về việc “Đất phần trăm có được xây nhà không” và nếu được thì có phải xin phép cơ quan có thẩm quyền trước không.
Hiện nay pháp luật đất đai có quy định đất phần trăm là quỹ đất nông nghiệp do Uỷ ban nhân dân xã chịu trách nhiệm quản lý và chỉ được dùng vào mục đích công ích.
Trong trường hợp đất chưa được sử dụng vào mục đích trên thì Uỷ ban nhân dân xã có quyền cho phép cá nhân, hộ gia đình thuê với thời hạn 05 năm để phục vụ mục đích nông nghiệp. Vì vậy nếu xây nhà trên đất phần trăm sẽ là hành vi vi phạm pháp luật vì không sử dụng đúng mục đích của đất.
Tuy nhiên nếu các cá nhân, hộ gia vẫn có mong muốn sử dụng đất phần trăm vào mục đích xây nhà ở thì sẽ phải làm thủ tục xin phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất (tức chuyển từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp).
Đối với việc xây nhà ở trên đất phần trăm có phải xin phép cơ quan có thẩm quyền không, hiện nay tại điều 57 Luật đất đai năm 2013 đã quy định khi chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp sẽ phải được phép của cơ quan có thẩm quyền.
Bên cạnh việc phải làm đơn xin phép thì khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất thì người sử dụng đất cũng sẽ phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật. Về chế độ sử dụng đất, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất sẽ được áp dụng theo loại đất sau khi được chuyển đổi mục đích sử dụng. Để hiểu rõ hơn về thủ tục làm đơn xin phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất thì mời bạn đọc tiếp tục theo dõi phần sau đây.
>> Xem thêm: Đất sổ hồng có được xây nhà không? Giải đáp chính xác nhất
Xin xây nhà trên đất phần trăm cần chuẩn bị những hồ sơ gì?
Đối với hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chủ sử dụng đất sẽ phải chuẩn bị các loại giấy tờ sau:
– Đơn xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo Mẫu 01 ban hành kèm theo Thông tư 30/2014/TT-BTNMT.
– Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sử dụng nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (Sổ đỏ).
Như vậy, với trường hợp của chị Hà chị sẽ phải chuẩn bị 01 tờ đơn xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất và sổ đỏ.
Thủ tục xin xây nhà trên đất phần trăm như thế nào?
Sau khi đã chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, người sử dụng đất sẽ thực hiện theo các bước dưới đây để làm thủ tục xin xây nhà trên đất phần trăm
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ và nộp hồ sơ xin phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất
Người sử dụng đất chuẩn bị hồ sơ bao gồm các giấy tờ đã nêu trên cụ thể: Đơn xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất; Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản gắn liền với nhà ở hoặc sổ đỏ
Sau đó, người sử dụng đất đến cơ quan Tài nguyên và Môi trường nơi có đất để nộp hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ: Căn cứ Điều 60 Nghị định 43/2014/NĐ-CP như sau:
– Đối với tổ chức. Sở Tài nguyên và Môi trường
– Đối với cá nhân, hộ gia đình: Phòng Tài nguyên và Môi trường
Bước 2: Thẩm tra và xử lý hồ sơ
Sau cá nhân, hộ gia đình hoàn thiện nộp hồ sơ thì Cơ quan tài nguyên và môi trường có nghĩa vụ thẩm tra hồ sơ. Trong trường hợp hồ sơ chưa hợp lệ, thiếu hồ sơ thì Cơ quan tài nguyên và môi trường có nghĩa vụ hướng dẫn cá nhân, hộ gia đình bổ sung giấy tờ hoàn thiện hồ sơ theo quy định trong thời hạn tối đa 03 ngày.
Trong trường hợp hồ sơ đủ điều kiện, hợp lệ thì Cơ quan tài nguyên và môi trường sẽ xác minh thực địa, thẩm định nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Sau đó trình UBND cấp có thẩm quyền quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; chỉ đạo cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính.
Đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn thì thời gian thực hiện đối với từng loại thủ tục quy định tại Điều này được tăng thêm 15 ngày.
Bước 3: Người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định
Cá nhân, hộ gia đình nộp đơn xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.
Bước 4: Người sử dụng đất nhận kết quả là quyết định cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất
Sau khi hoàn tất nghĩa vụ tài chính, Cá nhân, hộ gia đình sẽ được nhận kết quả cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo ngày hẹn trả kết quả. Cá nhân, hộ gia đình đến nơi đã nộp hồ sơ trước đó để nhận kết quả.
Giải quyết thủ tục xin xây nhà trên đất phần trăm mất bao lâu?
Căn cứ Điều 61 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định thời hạn giải quyết thủ tục xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất là không quá 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ cho tới ngày người sử dụng đất nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã chỉnh lý.
Như vậy, theo quy định ở trên, thời hạn kể từ lúc chị nộp hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất hợp lệ (tức sau khi nộp lần một và phải nộp bổ sung nếu cơ quan có thẩm quyền nhận thấy hồ sơ chưa đầy đủ) cho đến khi chị nhận được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là không quá 15 ngày làm việc (thời hạn này không bao gồm các ngày nghỉ lễ, tết theo quy định của pháp luật).
Trên đây là bài viết của Tổng Đài Pháp Luật về các nội dung liên quan đến vấn đề “Đất phần trăm có xây nhà được không?”. Hy vọng thông qua bài viết trên, các bạn sẽ có cho mình những thông tin hữu ích để có thể tự bảo vệ được quyền và lợi ích chính đáng của mình trên thực tế. Mọi thắc mắc của các bạn về vấn đề trên, vui lòng liên hệ trực tiếp đến với chúng tôi qua đường dây nóng 1900.6174 để được hỗ trợ nhanh chóng nhất.
