Hồi tố là gì? Hồi tố là một trong những vấn đề không thường gặp trong đời sống thường ngày và có những ảnh hưởng trực tiếp đối với một vài trường hợp cụ thể. Ngay trong bài viết dưới đây, Tổng Đài Pháp Luật sẽ giải đáp về vấn đề hồi tố là gì, cũng như những vấn đề xoay quanh. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào cần được tư vấn, hãy liên hệ ngay đến hotline 1900.6174 để nhận được sự hỗ trợ giải đáp miễn phí từ luật sư!
>> Tư vấn quy định về Hồi tố là gì? Gọi ngay 1900.6174
Hồi tố là gì?
>> Hồi tố là gì? Liên hệ ngay 1900.6174
Hiện nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào quy định về khái niệm hồi tố. Dựa trên những trường hợp áp dụng hồi tố trong lĩnh vực pháp lý, thì hồi tố có thể được hiểu là một dạng hiệu lực trở về trước của văn bản quy phạm pháp luật.
Luật ban hành văn bản pháp luật 2020 cũng quy định về hồi tố hay hiệu lực trở về trước của văn bản quy phạm pháp luật tại khoản 1 điều 152 như sau:
Chỉ trong những trường hợp thật cần thiết, nhằm bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện những quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân được quy định trong các văn bản luật, nghị quyết của Quốc hội, văn bản quy phạm pháp luật của những cơ quan trung ương mới được quy định hiệu lực trở về trước.
Theo đó, trong các trường cần thiết, với mục đích bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện những quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân thì dù những hành vi vi phạm pháp luật đã diễn ra trong quá khứ, từ trước khi có pháp luật điều chỉnh hành vi đó thì vẫn có thể áp dụng pháp luật hiện hành để điều chỉnh hành vi vi phạm pháp luật trước đó. Việc áp dụng văn bản quy phạm pháp luật như vậy được gọi là hồi tố.
Trong lĩnh vực hình sự, hồi tố được hiểu là hiệu lực trở về trước của một hay nhiều quy phạm pháp luật hình sự đối với hành vi mà pháp luật hình sự quy định là tội phạm so với quy phạm pháp luật hình sự tại thời điểm có hiệu lực thi hành.
Ví dụ như: Công văn số hướng dẫn xử lý hành vi đánh bài trái phép dưới 5.000.000 đồng được áp dụng trước thời điểm mà Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực 01/01/2017.
Như vậy, hồi tố là gì? Ta có thể hiểu hồi tố là một dạng hiệu lực pháp lý của văn bản quy phạm pháp luật. Trong đó, hiệu lực của một hay nhiều văn bản quy phạm pháp luật được coi là tính bắt buộc thi hành của văn bản đó trong một giai đoạn nhất định, trên một không gian nhất định và đối với những chủ thể pháp luật nhất định.
Mọi thắc mắc về hồi tố là gì theo quy định hiện hành, vui lòng để lại câu hỏi qua email của Tổng Đài Pháp Luật hoặc liên hệ trực tiếp đường dây nóng 1900.6174 để được tư vấn nhanh chóng nhất!
Hiệu lực hồi tố quan trọng như thế nào?
Anh Nam Trung (Bắc Ninh) có câu hỏi:
“Xin chào Luật sư! Tôi có một thắc mắc muốn được Luật sư hỗ trợ giải đáp như sau:
Thông thường, văn bản pháp luật thường chỉ được áp dụng tại thời điểm mà nó có hiệu lực. Tuy nhiên, văn bản quy phạm pháp luật lại có một dạng hiệu lực pháp luật là hồi tố, cho phép nó có thể có hiệu lực đối với hành vi xảy ra trước khi mà nó có hiệu lực. Vậy, xin hỏi Luật sư rằng: Hiệu lực hồi tố quan trọng như thế nào? Tôi xin chân thành cảm ơn!”
>> Tầm quan trọng của hồi tố là gì? Liên hệ ngay 1900.6174
Trả lời:
Xin chào anh Trung! Cảm ơn anh đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến với chúng tôi. Sau khi tiếp nhận và nghiên cứu câu hỏi của anh, chúng tôi đưa ra câu trả lời như sau:
Về mặt nguyên tắc, pháp luật Việt Nam không có hiệu lực hồi tố. Tuy nhiên, xuất phát từ nguyên tắc nhân đạo nên trong một vài trường hợp, cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ áp dụng hiệu lực hồi tố theo hướng có lợi cho người phạm tội.
Để biết rõ về ý nghĩa của hiệu lực hồi tố, có thể tham khảo ví dụ sau đây:
Ngày 27/11/2015, Quốc hội thông qua Bộ luật Hình sự 2015, có hiệu lực từ 01/01/2018, trong đó Điều 321 quy định:
“Người nào đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 5.000.000 đồng, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi quy định tại Điều 322 của Bộ luật này hoặc bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 322 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm…”.
Tuy nhiên, Tòa án nhân dân tối cao cũng có hướng dẫn, kể từ ngày 01/7/2016 (thời điểm Bộ luật Hình sự 2015 chưa có hiệu lực), nếu hành vi đánh bạc được thua bằng tiền hoặc hiện vật với giá trị dưới 05 triệu đồng, mà chưa bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc xử lý về hành vi tổ chức đánh bạc hoặc chưa bị Tòa án kết án về tội đánh bạc hoặc tổ chức đánh bạc hoặc người phạm tội đã bị kết án về tội đánh bạc hoặc về tội tổ chức đánh bạc nhưng đã được xóa án tích mới bị phát hiện thì phải áp dụng quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 để tuyên bị cáo không phạm tội và phải đình chỉ vụ án (theo quy định của Bộ luật Hình sự 1999, đánh bạc bằng tiền, hiện vật từ 01 triệu đồng sẽ bị xử lý hình sự).
Như vậy, trong trường hợp trên, Tòa án nhân dân tối cao, để có lợi cho người thực hiện hành vi đã cho phép áp dụng văn bản chưa có hiệu lực. Hiệu lực hồi tố mang ý nghĩa nhân đạo rất lớn đối với những người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.
Bên cạnh đó, hồi tố còn có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của xã hội, cá nhân, tổ chức.
Mọi thắc mắc về tầm quan trọng của hồi tố theo quy định hiện hành, vui lòng để lại câu hỏi qua email của Tổng Đài Pháp Luật hoặc liên hệ trực tiếp đường dây nóng 1900.6174 để được tư vấn nhanh chóng nhất!
Trường hợp áp dụng hồi tố trong văn bản quy phạm pháp luật
Chị Thu Trang (Bà Rịa – Vũng Tàu) có câu hỏi:
“Xin chào luật sư! Tôi có quen một người bạn. Người này mới bị phát hiện về tội tảo hôn, tuy nhiên hành vi tảo hôn này lại diễn ra trước khi mà Bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực. Theo đó, luật năm 1999 có quy định tội tảo hôn sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự tuy nhiên, Bộ Luật hình sự năm 2015 lại không quy định người tảo hôn phải chịu trách nhiệm hình sự. Vậy, xin hỏi rằng: Những trường hợp áp dụng hồi tố trong văn bản quy phạm pháp luật là gì? Tôi xin chân thành cảm ơn!”
>> Các trường hợp nào áp dụng hồi tố là gì? Liên hệ ngay 1900.6174
Trả lời:
Xin chào chị Trang! Cảm ơn chị đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến với chúng tôi. Sau khi tiếp nhận và phân tích câu hỏi của chị, chúng tôi đưa ra câu trả lời như sau:
Căn cứ theo Điều 152 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 (sửa đổi 2020) quy định về áp dụng hồi tố như sau:
– Chỉ trong những trường hợp thật cần thiết nhằm bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện những quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân được quy định trong luật, nghị quyết của Quốc hội, hay văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan trung ương mới được quy định hiệu lực trở về trước.
– Không được quy định hiệu lực trở về trước đối với những trường hợp sau đây:
+ Quy định trách nhiệm pháp lý mới đối với hành vi mà tại thời điểm thực hiện hành vi đó, pháp luật hiện hành không quy định trách nhiệm pháp lý đối với hành vi;
+ Quy định trách nhiệm pháp lý nặng hơn so với quy định của văn bản pháp luật cũ.
– Những văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, chính quyền địa phương ở những đơn vị hành chính
– Kinh tế đặc biệt không được áp dụng quy định hiệu lực trở về trước.
Như vậy, hồi tố chỉ được áp dụng trong trường hợp thật cần thiết nhằm bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện những quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân được quy định trong các văn bản Luật, Nghị quyết của Quốc hội, hay văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan Trung ương.
Để được giải đáp về những trường hợp áp dụng hồi tố trong văn bản quy phạm pháp luật, bạn vui lòng liên hệ trực tiếp đường dây nóng 1900.6174 để được giải đáp nhanh chóng nhất!
Áp dụng hồi tố trong văn bản quy phạm pháp luật hiện nay
>> Áp dụng hồi tố trong văn bản quy phạm pháp luật hiện nay được quy định như thế nào? Liên hệ ngay 1900.6174
Hồi tố trong dân sự
Hồi tố trong dân sự được quy định cụ thể tại Điều 1 Nghị quyết 103/2015/QH13 về việc hướng dẫn áp dụng những trường hợp hồi tố các vụ việc, vụ án, bản án, quyết định trong lĩnh vực dân sự khi Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 có hiệu lực như sau:
– Đối với những vụ việc thuộc lĩnh vực dân sự, hôn nhân và gia đình, thương mại, kinh doanh, lao động đã được Tòa án có thẩm quyền thụ lý trước ngày 01/7/2016, nhưng kể từ ngày 01/7/2016 mới được giải quyết theo thủ tục sơ thẩm thì áp dụng những quy định Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 để giải quyết;
– Đối với các vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, thương mại, kinh doanh, lao động đã được Tòa án có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm trước ngày 01/7/2016, nhưng kể từ ngày 01/7/2016 mới được giải quyết theo thủ tục phúc thẩm thì phải áp dụng những quy định Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 để giải quyết vụ việc;
– Đối với các bản án, quyết định dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động đã có hiệu lực pháp luật mà lại bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hay tái thẩm trước ngày 01/7/2016 nhưng kể từ ngày 01/7/2016 mới được giải quyết theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm thì phải áp dụng những quy định Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 để giải quyết vấn đề;
– Đối với các bản án, quyết định dân sự, hôn nhân và gia đình, thương mại, kinh doanh, lao động đã có hiệu lực pháp lý từ trước ngày 01/7/2016 mà kể từ ngày 01/7/2016 người có quyền kháng nghị mới tiến hành kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm, thì căn cứ để người có quyền kháng nghị thực hiện việc kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm và việc Tòa án có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm được thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015;
– Đối với các vụ việc hôn nhân và gia đình đã được Tòa án có thẩm quyền thụ lý giải quyết trước ngày 01/7/2016 thì Tòa án đã thụ lý sẽ tiếp tục giải quyết vụ việc theo thủ tục chung mà không cần chuyển cho Tòa gia đình và người chưa thành niên giải quyết vụ việc;
– Khi Tòa án giải quyết vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, thương mại, kinh doanh, lao động, Tòa án tiếp tục áp dụng những quy định của những văn bản quy phạm pháp luật hiện hành về các vấn đề như: án phí, lệ phí Tòa án, chi phí tố tụng khác cho tới khi có quy định mới của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Mọi thắc mắc về việc áp dụng hồi tố trong lĩnh vực dân sự theo quy định hiện hành, bạn hãy gọi ngay đến đường dây nóng 1900.6174 để được luật sư giải đáp chi tiết!
Hồi tố trong hình sự
Hồi tố trong lĩnh vực hình sự được quy định cụ thể tại Điều 7 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) về áp dụng việc hồi tố đối với những hành vi phạm tội trước khi Bộ luật Hình sự hiện hành chính thức có hiệu lực thi hành như sau:
– Điều luật được áp dụng đối với một hay nhiều hành vi phạm tội là điều luật đang có hiệu lực pháp luật tại thời điểm mà hành vi phạm tội được thực hiện.
– Điều luật quy định hành vi là một tội phạm mới, với một hình phạt nặng hơn, hay một tình tiết tăng nặng mới hoặc hạn chế phạm vi được áp dụng án treo, loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm nhẹ hình phạt, xóa án tích và những quy định khác bất lợi cho người phạm tội, thì không được áp dụng đối với hành vi phạm tội mà đã được thực hiện trước khi điều luật đó chính thức có hiệu lực thi hành.
– Điều luật mới ban hành xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, hay một tình tiết tăng nặng, quy định một hình phạt khác nhẹ hơn, một tình tiết giảm nhẹ mới hoặc là mở rộng phạm vi được áp dụng án treo, loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm nhẹ hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện, xóa án tích và những quy định khác có lợi cho người phạm tội, thì được phép áp dụng đối với những hành vi phạm tội đã được thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành trên thực tế.
Mọi thắc mắc về việc áp dụng hồi tố trong lĩnh vực hình sự theo quy định hiện hành, bạn hãy liên hệ ngay cho chúng tôi đến số điện thoại 1900.6174 để được luật sư tư vấn nhanh chóng nhất!
Các trường hợp không được hồi tố
Chị Hồng Nhung (Yên Bái) có câu hỏi:
“Tôi có một hành vi vi phạm pháp luật từ trước khi Bộ Luật hình sự năm 2015, sửa đổi năm 2017 có hiệu lực thi hành. Theo như tôi được biết thì trong một vài trường hợp, cơ quan có thẩm quyền có thể áp dụng hồi tố để sử dụng văn bản pháp luật hiện hành đối với hành vi đó. Vậy, những trường hợp không được áp dụng hồi tố là gì? Nếu theo quy định của Bộ Luật hình sự hiện hành quy định hành vi của tôi với mức phạt nặng hơn thì có được áp dụng hồi tố không? Tôi xin cảm ơn!”
>> Các trường hợp không được hồi tố là gì? Liên hệ ngay 1900.6174
Trả lời:
Xin chào chị Nhung! Cảm ơn chị đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến với chúng tôi. Đối với vấn đề của chị, chúng tôi đã xem xét và xin đưa ra phản hồi như sau:
Những trường hợp không được phép áp dụng hồi tố văn bản quy phạm pháp luật được quy định tại Điều 152 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 như sau:
– Không được quy định hiệu lực trở về trước đối với những trường hợp sau đây:
+ Quy định trách nhiệm pháp lý mới đối với hành vi mà tại thời điểm thực hiện hành vi đó, pháp luật hiện hành không quy định trách nhiệm pháp lý đối với hành vi;
+ Quy định trách nhiệm pháp lý nặng hơn so với quy định của văn bản pháp luật cũ.
Bên cạnh đó, những văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, chính quyền địa phương ở những đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt không được áp dụng quy định hiệu lực trở về trước.
Mọi thắc mắc về những trường hợp không được hồi tố là gì theo quy định hiện hành, bạn hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 1900.6174 để được luật sư giải đáp kịp thời nhất!
Thời hạn để hồi tố được quy định như thế nào?
>> Thời hạn hồi tố theo quy định của pháp luật, liên hệ ngay 1900.6174
Pháp luật hiện hành không có quy định về thời hạn để hồi tố quy phạm pháp luật. Việc áp dụng hiệu lực hồi tố của văn bản quy phạm pháp luật nếu được xem xét dưới góc độ chiều dài thời gian thì sẽ không có cột mốc nào để chấm dứt hiệu lực này. Việc viện dẫn hiệu lực hồi tố được tiến hành dựa vào những đặc điểm, điều kiện áp dụng của hiệu lực hồi tố văn bản quy phạm pháp luật chứ không được xét trên phương diện các giới hạn thời gian.
Để được giải đáp về vấn đề thời hạn để hồi tố được quy định như thế nào theo quy định của pháp luật hiện hành, vui lòng để lại câu hỏi qua email của Tổng Đài Pháp Luật hoặc liên hệ trực tiếp đường dây nóng 1900.6174 để được hỗ trợ nhanh chóng nhất!
Bài viết trên đây là câu trả lời cho những vấn đề xung quanh hồi tố là gì, được quy định như thế nào theo quy định của pháp luật hiện hành. Hi vọng rằng bài viết này sẽ cung cấp phần nào những thông tin hữu ích cho các bạn để có thể bảo vệ quyền lợi của mình một cách tốt nhất. Nếu các bạn có bất cứ thắc mắc nào cần được chúng tôi giải đáp, hãy nhấc máy và gọi ngay đến Tổng Đài Pháp Luật qua số hotline 1900.6174 để được nhanh chóng tư vấn và hỗ trợ.
