Lập di chúc tại nhà có được không? Thực tế hiện nay, có rất nhiều trường hợp người muốn lập di chúc không thể đi lại hoặc khó khăn trong việc đi lại nên nhiều người quan tâm đến việc lập di chúc tại nhà. Bài viết này Tổng Đài Pháp Luật sẽ giải đáp những câu hỏi liên quan đến vấn đề này như quy định những hình thức lập di chúc hiện nay, thủ tục lập di chúc tại nhà được thực hiện như thế nào. Trong quá trình tìm hiểu liên quan đến vấn đề này nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hãy gọi ngay đến số điện thoại 1900.6174 để được Luật sư tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng!
Quy định về hình thức của di chúc
Di chúc miệng
Di chúc miệng có thể được hiểu là sự thể hiện ý chí của cá nhân nào đó nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi họ chết. Di chúc miệng là loại di chúc này không được thể hiện bằng văn bản mà chỉ được lập nên thông qua lời nói của người chết.
Theo các quy định hiện hành tại Điều 627 Bộ luật dân sự 2015 về hình thức của di chúc gồm có hai loại là: Di chúc được lập bằng văn bản và nếu trường hợp một người mà không thể lập di chúc bằng văn bản được thì họ có thể lập di chúc miệng.
Căn cứ theo Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về di chúc miệng trong trường hợp khi tính mạng của một người mà bị cái chết đe dọa và tại thời điểm đó họ không thể lập di chúc bằng văn bản thì họ có thể lập di chúc miệng nhằm để lại tài sản sau khi chết.
Như vậy, chúng ta có thể thấy di chúc miệng chính là sự thể hiện ý chí của một người bằng lời nói trước khi họ chết khi họ đang bị cái chết đe dọa và lúc đó họ không thể lập di chúc bằng văn bản.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng người để lại di chúc miệng chỉ được lập di chúc miệng khi rơi vào trong các hoàn cảnh như tai nạn, bị cái chết đe dọa,… mà lúc đó họ không thể lập di chúc bằng văn bản nhưng có nguyện vọng để lại di sản cho những người thừa kế.
Di chúc bằng văn bản
Cũng theo căn cứ tại Điều 627 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hình thức của di chúc có đề cập về việc di chúc sẽ phải được lập thành văn bản; còn nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì mới có thể lập di chúc miệng. Vậy nên, di chúc bằng văn bản là loại di chúc thông dụng nhất hiện nay.
Chúng ta có thể thấy theo quy định tại Điều 628 Bộ luật Dân sự 2015 về di chúc bằng văn bản thì có nêu rõ di chúc bằng văn bản gồm có 4 loại:
– Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng;
– Di chúc bằng văn bản có người làm chứng;
– Di chúc bằng văn bản có công chứng;
– Di chúc bằng văn bản có chứng thực.
Do đó, có thể thấy di chúc bằng văn bản mặc dù không phải là hình thức thể hiện duy nhất của di chúc nhưng đây là loại di chúc được thừa nhận phổ biến, rộng rãi theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015 và gồm có 4 loại theo quy định tại Điều 628 Bộ luật này.
>> Xem thêm: Di chúc viết tay và quy định mới nhất của pháp luật năm 2022
Di chúc bằng văn bản được chứng thực
Đối với việc lập di chúc bằng văn bản được chứng thực thì việc chứng thực sẽ có thể thực hiện thông qua việc người lập di chúc nộp hồ sơ yêu cầu chứng thực đến Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc nộp tại tổ chức hành nghề công chứng được thành lập theo quy định của pháp luật để lập.
Thủ tục lập di chúc có chứng thực sẽ được thực hiện theo đúng thủ tục dưới đây:
– Người lập di chúc sẽ phải tuyên bố nội dung, nguyện vọng của mình về việc định đoạt tài sản, cũng như các nội dung khác của di chúc định lập trước mặt của người có thẩm quyền thực hiện hiện việc chứng thực.
– Người có thẩm quyền thực hiện hiện việc chứng thực sẽ phải lắng nghe, ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc, chủ sở hữu tài sản đã đọc, tuyên bố.
Sau khi đọc, kiểm tra nội dung bản di chúc được người có thẩm quyền thực hiện hiện việc chứng thực ghi chép lại xem đã chính xác, đúng với nguyện vọng, ý chí, mong muốn của mình hay chưa thì người lập di chúc sẽ phải trực tiếp ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc này.
– Người có thẩm quyền thực hiện hiện việc chứng thực sẽ trực tiếp ký vào bản di chúc và thực hiện việc công chứng di chúc.
Trong một số trường hợp đặc biệt, khi người lập di chúc có khiếm khuyết một hoặc một số chức năng nhất định như họ không đọc được, không nghe được bản di chúc hoặc không ký hay điểm chỉ được vào nội dung của bản di chúc thì để nhằm đảm bảo tính khách quan, đảm bảo về các quyền lợi của người lập di chúc, lúc này pháp luật yêu cầu việc lập di chúc sẽ nhất thiết phải có sự tham gia của người làm chứng.
Đối với người làm chứng thì họ sẽ phải xác nhận về nội dung trong di chúc như chữ ký của họ, điểm chỉ của người lập di chúc và sẽ phải ký xác nhận trước mặt cán bộ thực hiện việc chứng thực. Sau đó, Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã thực hiện ký chứng thực và đóng dấu của Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ vào bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng này.
>> Xem thêm: Lập di chúc ở đâu? Làm di chúc như thế nào thì hợp pháp nhất?
Lập di chúc tại nhà có được không?
Anh Lộc (Nghệ An) có câu hỏi:
Chào Luật sư, tôi có thắc mắc sau muốn nhờ Luật sư giải đáp:
Bố mẹ tôi kết hôn đã được gần 50 năm. Hiện tại bố mẹ tôi đã gần 70 tuổi và gần đây sức khỏe của bố mẹ tôi cũng không được ổn định nên có ý định sẽ lập di chúc nhằm để lại tài sản cho tôi, em trai và em gái của tôi.
Nhưng do bố mẹ tôi hiện tại không thể đi lên văn phòng công chứng để lập di chúc nên tôi muốn hỏi rằng bố mẹ tôi có thể lập di chúc tại nhà mà không cần lên văn phòng công chứng có được không? Mong sớm nhận được câu trả lời của Luật sư. Tôi xin cảm ơn!
>> Luật sư tư vấn điều kiện để lập di chúc, gọi ngay 1900.6174
Trả lời:
Xin chào anh Lộc, cảm ơn anh đã tin tưởng Tổng Đài Pháp Luật là nơi gửi gắm những thắc mắc. Đối với câu hỏi của anh lập di chúc tại nhà có được không, Luật sư nghiên cứu và đưa ra câu trả lời như sau:
Căn cứ theo nội dung quy định tại Điều 639 Bộ luật Dân sự 2015 về di chúc do công chứng viên lập tại chỗ ở của người yêu cầu công chứng:
Người lập di chúc sẽ có thể yêu cầu công chứng viên đến chỗ ở của mình để lập di chúc.
Thủ tục lập di chúc tại chỗ ở sẽ được tiến hành theo như thủ tục lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng theo quy định tại Điều 636 Bộ luật này.
Tuy nhiên, do di chúc được lập tại nhà nên bố mẹ anh cũng cần phải lưu ý về căn cứ theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 quy định đối với một bản di chúc được coi là hợp pháp thì phải có đáp ứng các 5 tiêu chí, tương ứng với 5 khoản được quy định tại điều này như sau:
Một bản di chúc được coi là hợp pháp thì phải có đủ các điều kiện gồm:
– Điều kiện để di chúc được hợp pháp thì người lập di chúc phải trong trạng thái minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; người lập di chúc không bị lừa dối, đe dọa hay bị cưỡng ép;
– Đối với điều kiện về mặt nội dung thì di chúc không được vi phạm các điều cấm của luật, không được trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
– Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
– Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
– Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.
– Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Như vậy đối với câu hỏi của anh Lộc về lập di chúc tại nhà có được không, câu trả lời của Luật sư là có bố, mẹ anh có thể lập di chúc tại nhà không cần đến trực tiếp văn phòng công chứng. Anh và bố, mẹ có thể yêu cầu công chứng viên tới chỗ ở của gia đình để lập di chúc.
Ngoài ra thì anh cũng cần lưu ý đối với những tiêu chí của một bản di chúc hợp pháp, cũng như lưu ý về hình thức và nội dung của di chúc theo quy định của Bộ luật này. Quá trình tìm hiểu anh Lộc có bất kỳ vướng mắc nào liên quan, hãy gọi ngay cho chúng tôi qua hotline 1900.6174 để nhận hỗ trợ chuyên sâu từ Luật sư!
Thủ tục lập di chúc tại nhà
Anh Cường (Nghệ An) có câu hỏi:
Chào Luật sư, tôi có một thắc mắc muốn nhờ Luật sư giải đáp như sau:
Ông bà nội tôi có 5 người con chung, ông của tôi hiện tại đã 80 tuổi và bà tôi thì mất cách đây khoảng gần 2 năm. Ông nội tôi hiện sức khỏe không được đảm bảo và cũng không tiện di chuyển lên văn phòng công chứng để thực hiện việc lập di chúc và công chứng nên ông của tôi có ý định sẽ lập di chúc nhằm để lại tài sản cho bố tôi và các cô, chú.
Nhưng do ông nội tôi hiện tại không thể đi lên văn phòng công chứng để lập di chúc nên gia đình tôi thống nhất sẽ mời công chứng viên đến tận nhà nơi ông nội của tôi ở để lập di chúc tại nhà. Vậy, Luật sư cho tôi hỏi thủ tục lập di chúc tại nhà được thực hiện như thế nào?
Mong sớm nhận được câu trả lời của Luật sư. Tôi xin cảm ơn!
>> Tư vấn miễn phí thủ tục lập di chúc tại nhà, gọi ngay 1900.6174
Trả lời:
Xin chào anh Cường, cảm ơn anh đã tin tưởng và sử dụng dịch vụ của Tổng Đài Pháp Luật. Đối với vấn đề mà anh đang gặp phải thì chúng tôi xin được trả lời như sau:
– Người lập di chúc tại nhà sẽ tuyên bố nội dung của di chúc trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã.
– Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã phải ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã tuyên bố.
– Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng ý chí của mình.
– Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã ký vào bản di chúc.
Trường hợp người lập di chúc không đọc được hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ được thì phải nhờ người làm chứng và người này phải ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã.
– Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã chứng nhận bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng.
Như vậy, thủ tục lập di chúc tại nhà của ông nội anh thì sẽ trải qua các bước như trên đây. Trong quá trình thực hiện thủ tục anh Cường gặp khó khăn hay cần sự hỗ trợ hãy gọi ngay đến hotline 1900.6174 để nhận được tư vấn và hướng dẫn chi tiết từ Luật sư!
Trên đây chính là những nội dung từ vấn của Tổng đài pháp luật xoay quanh các vấn đề về Lập di chúc tại nhà. Hy vọng rằng những chia sẻ của chúng tôi đã giúp bạn có thêm những hiểu biết về pháp luật. Trong quá trình tìm hiểu nếu bạn còn câu hỏi nào hay gặp phải bất kỳ khó khăn gì, hãy liên hệ đến đường dây nóng 1900.6174 để nhận được sự hỗ trợ giải đáp miễn phí, nhanh chóng và chính xác nhất từ đội ngũ luật sư, chuyên viên tư vấn pháp lý dày dặn kinh nghiệm của chúng tôi!
