Tranh chấp đất đai hương hỏa là một vấn đề phức tạp trong đời sống hiện nay, đặc biệt là tại các khu vực nông thôn hay các vùng miền có diện tích đất hạn chế. Vấn đề này liên quan đến quyền sở hữu đất đai, gây ra không ít tranh cãi, mâu thuẫn và xung đột giữa các bên liên quan. Vậy tranh chấp đất đai hương hỏa hiện nay ra sao và cách giải quyết tranh chấp này như thế nào?
Đất đai hương hỏa là gì? Được phân chia đất hương hỏa không?
Đất hương hỏa là gì?
Đất hương hỏa là một loại đất có mục đích sử dụng đặc biệt, dành riêng cho việc thờ cúng tổ tiên và duy trì các hoạt động tâm linh của gia đình, dòng họ. Mặc dù luật pháp hiện hành không có quy định cụ thể về khái niệm đất hương hỏa, nhưng theo phong tục và truyền thống văn hóa Việt Nam, đất hương hỏa thường được hiểu là phần đất do dòng họ, tổ tiên, ông bà hoặc cha mẹ để lại cho con cháu.
Được phân chia đất hương hỏa không?
>>> Hãy để các luật sư của chúng tôi đồng hành cùng bạn trong mọi vấn đề pháp luật, mang lại sự an tâm và bảo vệ quyền lợi tối đa!
Câu Trả Lời: Không
Đất hương hỏa là phần đất được sử dụng cho mục đích thờ cúng tổ tiên và duy trì các hoạt động tâm linh của gia đình, dòng họ. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, đất hương hỏa không được phép phân chia. Cụ thể, Điều 645 Bộ luật Dân sự 2015 nêu rõ rằng khi phần đất đã được xác định là đất thờ cúng theo di chúc hoặc theo quy định của pháp luật, thì người nhận di sản thừa kế không có quyền phân chia phần đất này.
Điều 645 Bộ luật Dân sự 2015 quy định rằng đất hương hỏa là tài sản thuộc quyền sử dụng chung của tất cả những người đồng thừa kế. Điều này có nghĩa là dù phần đất này được ghi nhận trong di chúc hay được xác định theo pháp luật, nó vẫn không thể được chia nhỏ hay phân chia cho từng cá nhân.
Ý Nghĩa Của Việc Không Phân Chia Đất Hương Hỏa
- Duy Trì Truyền Thống Gia Đình: Đất hương hỏa được giữ nguyên vẹn để đảm bảo rằng hoạt động thờ cúng tổ tiên và các nghi lễ tâm linh của dòng họ được duy trì một cách trọn vẹn và liên tục.
- Bảo Tồn Giá Trị Tâm Linh: Việc không phân chia đất hương hỏa giúp bảo tồn giá trị tâm linh, tránh việc sử dụng sai mục đích hoặc bị thương mại hóa.
- Đảm Bảo Sự Công Bằng: Bằng cách giữ đất hương hỏa là tài sản chung, tất cả các thành viên trong gia đình hoặc dòng họ đều có quyền và trách nhiệm ngang nhau trong việc bảo quản và sử dụng phần đất này cho các mục đích thờ cúng.
Khi một phần đất được xác định là đất hương hỏa theo di chúc hoặc theo sự thỏa thuận của những người đồng thừa kế, phần đất này sẽ không thể được phân chia cho các cá nhân riêng lẻ. Điều này đảm bảo rằng phần đất sẽ luôn thuộc quyền sử dụng chung của tất cả các thành viên đồng thừa kế, duy trì sự thống nhất và hòa hợp trong gia đình.
Tóm lại, đất hương hỏa là một loại tài sản đặc biệt không được phép phân chia theo quy định của pháp luật Việt Nam. Việc này nhằm duy trì sự liên tục và thống nhất trong các hoạt động thờ cúng tổ tiên, bảo tồn giá trị tâm linh và đảm bảo sự công bằng giữa các thành viên trong dòng họ. Nếu đất được xác định là đất hương hỏa theo di chúc hoặc theo sự thỏa thuận của các đồng thừa kế, thì tất cả đều phải tuân thủ và không được phân chia phần đất này.
Tranh chấp đất đai hương hỏa có giải quyết được không?
Anh Hùng (Hải Phòng) có câu hỏi như sau:
Chào Luật sư, tôi là Hùng, 30 tuổi , hiện trú tại Thành phố Hải Phòng. Tôi có một thắc mắc muốn hỏi Luật sư. Nhà tôi có ba anh em, bố tôi mất để lại một mảnh đất cho anh em tôi, trong đó có phần đất hương hỏa, được sử dụng để thờ cúng. Vậy cho tôi hỏi phần đất hương hỏa nếu có tranh chấp thì có được giải quyết không? Mong Luật sư tư vấn giúp tôi. Xin cảm ơn.
Phần trả lời của Luật sư tư vấn đất đai:
Chào anh Hùng, dịch vụ Tổng đài pháp luật chúng tôi cảm ơn anh Hùng đã tin tưởng và đặt câu hỏi cho chúng tôi. Chúng tôi xin trả lời những thắc mắc của anh về vấn đề tranh chấp đất đai như sau:
Tranh chấp đất đai hương hỏa được ghi nhận trong di chúc có giải quyết được không?
Trong trường hợp di chúc của bố của anh Hùng ghi nhận một phần diện tích đất là đất hương hỏa/đất thờ cúng theo quy định pháp luật và phần di chúc này được coi là có hiệu lực pháp luật, thì phần diện tích đất này sẽ được pháp luật công nhận là đất hương hỏa. Điều này đồng nghĩa rằng, ngay cả khi có người thừa kế (như anh chỉ em còn lại của anh) phản đối việc sử dụng phần diện tích đất này làm đất hương hỏa/đất thờ cúng, thì phản đối này cũng không được chấp nhận.
Tuy nhiên, để giải quyết tranh chấp đất đai hương hỏa, có thể cần đến sự can thiệp của cơ quan tư pháp hoặc các bên liên quan có thể thương lượng và đồng ý trên cơ sở pháp lý. Trong một số trường hợp phức tạp, việc hòa giải thông qua phương tiện pháp lý như trọng tài hoặc tòa án có thể là cần thiết. Điều quan trọng là tuân thủ quy định của pháp luật và tìm kiếm giải pháp hợp lý và công bằng cho tất cả các bên liên quan.
Tranh chấp đất đai hương hỏa chưa được ghi nhận trong di chúc hoặc phần di chúc bị vô hiệu có giải quyết được không?
Còn nếu anh thuộc trường hợp tranh chấp đất đai hương hỏa chưa được ghi nhận trong di chúc hoặc phần di chúc bị vô hiệu, người được nhận di sản thừa kế (anh và các em của anh) có quyền không đồng ý dùng một phần diện tích đất là di sản thừa kế làm đất thờ cúng/đất hương hỏa.
Trong trường hợp tranh chấp đất đai hương hỏa không được ghi nhận trong di chúc hoặc phần di chúc bị vô hiệu, các người thừa kế (như anh và các em của anh) có quyền không đồng ý sử dụng một phần diện tích đất làm đất thờ cúng/đất hương hỏa.
Họ cũng có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền phân chia di sản thừa kế theo quy định của pháp luật. Điều này bao gồm cả việc xác định phần diện tích đất tranh chấp để sử dụng làm đất hương hỏa.
Trong quá trình giải quyết tranh chấp, những người thừa kế khác cũng có thể thỏa thuận với nhau để giải quyết vấn đề này. Họ có thể đồng ý để lại một phần diện tích đất để sử dụng làm đất thờ cúng hoặc có thể thỏa thuận mua lại/nhận chuyển nhượng phần quyền sử dụng đất của người nhận thừa kế không đồng ý sử dụng đất làm đất hương hỏa. Trong trường hợp không thể đạt được sự đồng thuận, giá trị của phần diện tích đất này có thể được xác định dựa trên giá trị tương đương bằng tiền mà người nhận thừa kế không đồng ý sử dụng đất hương hỏa sẽ được hưởng từ tài sản của di sản thừa kế.
Tranh chấp đất đai hương hỏa giải quyết như thế nào?
Anh Tuấn (Sơn La)có câu hỏi như sau:
Chào Luật sư, tôi có một thắc mắc muốn hỏi Luật sư. Năm 2006, bố tôi mất để lại một mảnh đất cho anh em tôi,tuy nhiên có một phần đất bố để lại để thờ cúng ông bà. Vậy cho tôi hỏi phần đất hương hỏa nếu có tranh chấp thì giải quyết bằng cách nào? Mong Luật sư tư vấn giúp tôi. Xin cảm ơn.
>>> Hãy để các luật sư của chúng tôi đồng hành cùng bạn trong mọi vấn đề pháp luật, mang lại sự an tâm và bảo vệ quyền lợi tối đa!
Phần trả lời:
Chào anh Tuấn , dịch vụ Tổng đài pháp luật chúng tôi cảm ơn anh Tuấnđã tin tưởng và đặt câu hỏi cho chúng tôi. Chúng tôi xin trả lời những thắc mắc của anh như sau:
Tranh chấp đất đai hương hỏa giải quyết bằng cách hòa giải
Trường hợp anh Tuấn thì đầu tiên Nhà nước luôn khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở. Nếu không hòa giải được thì gửi đơn đến Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải do Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã tổ chức.( Luật Đất đai )
Trong trường hợp của anh Tuấn, quá trình giải quyết tranh chấp đất đai hương hỏa bằng cách hòa giải có những bước như sau:
- Tự hòa giải: Các bên tranh chấp có thể tự tiến hành hòa giải một cách tự nguyện và thoả thuận.
- Hòa giải thông qua cơ quan cấp xã: Nếu không thể tự hòa giải, các bên có thể gửi đơn đến Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để yêu cầu hòa giải. Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã sẽ tổ chức hòa giải.
– Sau khi hoàn thành quá trình hòa giải, một biên bản hòa giải sẽ được lập, có sự chứng nhận của các bên tham gia và xác nhận hòa giải thành công hoặc không thành công của Uỷ ban nhân dân cấp xã.
– Biên bản hòa giải sẽ được lưu trữ tại Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp.
Bước 4: Giải quyết tiếp nếu hòa giải không thành công:
– Nếu quá trình hòa giải không thành công, tranh chấp đất đai sẽ được giải quyết theo các quy định của pháp luật:
+ Nếu anh Tuấn có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các giấy tờ liên quan, việc giải quyết sẽ do Tòa án nhân dân thực hiện.
+ Nếu anh Tuấn không có giấy chứng nhận hoặc các giấy tờ cần thiết, anh có thể nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền hoặc khởi kiện trực tiếp tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Tranh chấp đất đai hương hỏa giải quyết bằng cách khởi kiện
Tranh chấp đất đai hương hỏa giải quyết bằng khởi kiện cần chuẩn bị hồ sơ gì?
Căn cứ theo Khoản 2 Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, việc tranh chấp đất đai hương hỏa giải quyết bằng khởi kiện thì anh cần chuẩn bị hồ sơ khởi kiện gồm có các giấy tờ sau:
– Đơn khởi kiện (Anh phải soạn đúng và đầy đủ nội dung theo Khoản 4 Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.Hiện tại đã có ,mẫu đơn khởi kiện số 23-DS anh có thể tham khảo)
– Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được cấp hoặc một trong các loại giấy tờ quy định tại Luật Đất đai ;
– Biên bản hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi anh sống;
– Căn cước công dân của anh (người khởi kiện) (Bản sao công chứng);
– Các giấy tờ liên quan khác.
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai hương hỏa của Tòa án
Căn cứ theo thẩm quyền cấp: Tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền giải quyết tranh chấp về đất hương hỏa, cũng như các vụ tranh chấp đất đai khác. Trừ những vụ việc Tòa án nhân dân cấp tỉnh tự mình lấy lên để giải quyết khi xét thấy cần thiết hoặc theo đề nghị của Tòa án nhân dân cấp huyện; trường hợp mà có đương sự nước ngoài hoặc cần phải ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài, cho Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài thì thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh.
Trường hợp phân theo thẩm quyền lãnh thổ thì theo quy định tại Điểm c Khoản 1 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015:
“Đối tượng tranh chấp là bất động sản thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải quyết, tức nếu đất anh tuấn nằm ở Sơn La thì Tòa án nơi đó giải quyết”
Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai hương hỏa
Trình tự để thực hiện giải quyết tranh chấp đất đai hương hỏa theo các bước sau:
Bước 1: Nộp đơn khởi kiện
Anh Tuấn – Người khởi kiện nộp đơn trực tiếp tại Tòa án hoặc anh có thể gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính; gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).
Bước 2: Tòa án tiếp nhận và xem xét hồ sơ
Thẩm phán xem xét đơn và thực hiện một trong các công việc sau:
+ Xử lý đơn kiện, yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện, trong trường hợp hồ sơ không đầy đủ.
+ Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường hoặc theo thủ tục rút gọn;
+ Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;
+ Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
Bước 3: Tòa án giải quyết vụ án
Nếu xét thấy vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán phải thông báo ngay cho người khởi kiện biết để họ đến Tòa án làm thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí.
Thẩm phán dự tính số tiền tạm ứng án phí, ghi vào giấy báo và giao cho người khởi kiện để họ nộp tiền tạm ứng án phí.
Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí tại Chi cục thi hành án dân sự cấp huyện và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí trừ trường hợp được miễn.
Bước 4: Xét xử vụ án tranh chấp đất hương hỏa
Bước 5: Tòa án ra quyết định
Tranh chấp đất đai hương hỏa giải quyết bằng khởi kiện mất bao nhiêu tiền?
>>> Hãy để các luật sư của chúng tôi đồng hành cùng bạn trong mọi vấn đề pháp luật, mang lại sự an tâm và bảo vệ quyền lợi tối đa!
Theo Pháp luật hiện nay , đối với tranh chấp đất đai hương hỏa thì nghĩa vụ chịu án phí dân sự sơ thẩm được xác định như sau:
Trường hợp tranh chấp về quyền sở hữu tài sản và tranh chấp về quyền sử dụng đất hương hỏa mà Tòa án không xem xét giá trị, chỉ xem xét quyền sở hữu tài sản và tranh chấp về quyền sử dụng đất của ai thì đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm như đối với trường hợp vụ án không có giá ngạch (án phí là 300.000 đồng).
Tranh chấp về quyền sở hữu tài sản và tranh chấp về quyền sử dụng đất hương hỏa mà Tòa án phải xác định giá trị của tài sản hoặc xác định quyền sở hữu quyền sử dụng đất theo phần thì đương sự phải chịu án phí dân sự sơ thẩm như trường hợp vụ án có giá ngạch đối với phần giá trị mà mình được hưởng
<Cơ sở pháp lý : khoản 2 Điều 27 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14>
Dịch vụ Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai hương hỏa tại Tổng Đài Pháp Luật
Dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai hương hỏa tại Tổng đài Pháp Luật thực hiện một số công việc sau:
+ Hỗ trợ khách hàng các thủ tục liên quan đến tranh chấp đất đai;
+ Giúp khách hàng thu thập chứng cứ, đưa ra phương án giải quyết tranh chấp đất hương hỏa;
+ Đại diện thay mặt khách hàng soạn thảo các văn bản giấy tờ liên quan và thực hiện các công việc trong quá trình giải quyết tranh chấp đất;
+ Nghiên cứu hồ sơ, soạn thảo luật cứ để bảo vệ quyền và lợi ích khách hàng khi thực hiện tố tụng tại Tòa án.
Trên đây là tư vấn của Tổng đài pháp luật về các nội dung liên quan đến tranh chấp đất đai hương hỏa. Trường hợp còn thắc mắc hay cần sự tư vấn hỗ trợ giải đáp pháp lý quý bạn đọc có thể liên hệ với số điện thoại 0977.523.155 hoặc qua địa chỉ mail info@luatthienma.com.vn để được đội ngũ tư vấn chúng tôi hỗ trợ 24/24.
Liên hệ chúng tôi
>>> Hãy để các luật sư của chúng tôi đồng hành cùng bạn trong mọi vấn đề pháp luật, mang lại sự an tâm và bảo vệ quyền lợi tối đa!
| ✅ Dịch vụ luật sư | ⭐️ Chuyên nghiệp: Dành cho cá nhân – gia đình – doanh nghiệp |
| ✅ Dịch vụ xử lý nợ xấu, nợ khó đòi | ⭐️ Đúng pháp luật – Uy tín |
| ✅ Dịch vụ ly hôn | ⭐️ Nhanh – Trọn gói – Giải quyết trong ngày |
| ✅ Dịch vụ Luật sư riêng | ⭐️ Uy tín: Dành cho cá nhân – gia đình – doanh nghiệp |
| ✅ Dịch vụ Luật sư Hình sự | ⭐️ Nhanh chóng – Hiệu quả |
| ✅ Dịch vụ Luật sư tranh tụng | ⭐️ Giỏi – Uy tín – Nhận toàn bộ vụ việc |
| ✅ Dịch vụ Luật sư doanh nghiệp | ⭐️ Tư vấn thường xuyên cho doanh nghiệp |
