Theo báo cáo của Cục Bản quyền tác giả, chỉ riêng trong năm 2023, Việt Nam đã ghi nhận hơn 2.300 vụ việc liên quan đến hành vi xâm phạm quyền tác giả, với gần 70% xảy ra trên nền tảng kỹ thuật số (YouTube, TikTok, Facebook). Sự bùng nổ của nội dung số khiến hành vi xâm phạm quyền tác giả trở nên phổ biến, phức tạp và gây hậu quả nghiêm trọng về pháp lý lẫn tài chính cho cá nhân, tổ chức.
Dưới đây là bài viết chuyên sâu do Luật sư tư vấn Sở hữu trí tuệ – Tổng đài Pháp Luật biên soạn, nhằm giúp bạn đọc nắm rõ quy định hành vi xâm phạm quyền tác giả và mức phạt khi có hành vi xâm phạm quyền tác giả theo quy định mới nhất.
>>> Thanh toán phí tư vấn hôm nay để nhận được giải pháp pháp lý tối ưu từ luật sư, bảo vệ quyền lợi của bạn một cách tốt nhất!
HÀNH VI XÂM PHẠM QUYỀN TÁC GIẢ LÀ GÌ?
Theo khoản 2 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi 2009, quyền tác giả là quyền của cá nhân, tổ chức đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.
Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới hình thức vật chất, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, ngôn ngữ, phương tiện, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.
Hành vi xâm phạm bản quyền tác giả có thể hiểu là hành vi chiếm đoạt, sao chép, mạo danh tác giả, công bố, phân phối tác phẩm, sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào mà không có sự đồng ý của tác giả/chủ sở hữu.
Cụ thể, các hành vi vi phạm quyền tác giả được quy định tại Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi năm 2022 như sau:
– Xâm phạm quyền nhân thân như: Quyền đặt tên, đứng tên trên tác phẩm, công bố tác phẩm…
– Xâm phạm quyền tài sản như: Làm tác phẩm phái sinh, biểu diễn, phân phối, bán, cho thuê…
– Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ quy định về xin phép, trả tiền bản quyền…
– Cố ý hủy bỏ hoặc làm vô hiệu biện pháp công nghệ hữu hiệu do tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện để bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình…
– Cố ý xóa, gỡ bỏ hoặc thay đổi thông tin quản lý quyền mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả khi biết hoặc có cơ sở để biết việc thực hiện hành vi đó sẽ xúi giục, tạo khả năng, tạo điều kiện thuận lợi hoặc che giấu hành vi xâm phạm quyền tác giả theo quy định của pháp luật.
– Cố ý phân phối, nhập khẩu để phân phối, phát sóng, truyền đạt hoặc cung cấp đến công chúng bản sao tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả…
– Không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ quy định để được miễn trừ trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung…
QUY ĐỊNH XỬ LÝ HÀNH VI XÂM PHẠM QUYỀN TÁC GIẢ THEO PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH
Nghị định 131/2013/NĐ-CP quy định về mức phạt đối với một số vi phạm quyền tác giả như sau:
Hành vi xâm phạm quyền đứng tên, đặt tên tác phẩm:
| Hành vi | Mức phạt |
| Sử dụng tác phẩm mà không nêu tên thật, bút danh tác giả, tên tác phẩm hoặc nêu không đúng tên thật hoặc bút danh tác giả, tên tác phẩm trên bản sao tác phẩm, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng. | 02 – 03 triệu đồng |
| Tự ý sửa chữa, cắt xén tác phẩm gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả. | 03 – 05 triệu đồng |
| Xuyên tạc tác phẩm gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả, công bố tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu, làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của chủ sở hữu, biểu diễn trực tiếp tác phẩm trước công chúng mà không được phép của chủ sở hữu. | 05 – 10 triệu đồng |
| Biểu diễn tác phẩm thông qua các chương trình ghi âm, ghi hình hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào mà công chúng có thể tiếp cận được mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả theo quy định. | 10 – 15 triệu đồng |
| Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả theo quy định. | 15 – 30 triệu đồng |
| Sao chép tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả | 15 – 35 triệu đồng |
CÁCH XỬ LÝ KHI PHÁT HIỆN CÓ VI PHẠM QUYỀN TÁC GIẢ
Nếu phát hiện có vi phạm quyền tác giả đối với tác phẩm của mình, chủ sở hữu có thể xử lý như sau:
Bước 1: Phân tích hành vi xâm phạm
Phân tích hành vi xâm phạm để tìm kiếm và phát hiện ra những chứng cứ vi phạm. Từ đó quyết định có hành vi xâm phạm bản quyền tác giả và tính đến các bước tiếp theo để xử lý vi phạm này.
Bước 2: Gửi thư cảnh báo
Gửi thư cảnh báo nhằm nhắc nhở bên vi phạm và cũng như tạo cơ hội cho hai bên có thể thương lượng phương án giải quyết dễ dàng, giảm bớt thủ tục phức tạp.
Trường hợp đã gửi thư cảnh báo mà bên vi phạm dừng hành vi, hai bên thỏa thuận thống nhất tự giải quyết và đền bù nếu có thiệt hại thì dừng ở bước này.
Trường hợp bên xâm phạm không chấm dứt hành vi thì nộp đơn yêu cầu xử lý hành vi xâm phạm quyền tác giả đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để giải quyết.
Bước 3: Nộp đơn yêu cầu xử lý hành vi xâm phạm quyền tác giả
Cơ quan có thẩm quyền giải quyết vi phạm quyền tác giả quy định tại Điều 200 Luật Sở hữu trí tuệ là: Toà án, Thanh tra, Quản lý thị trường, Hải quan, Công an, Ủy Ban Nhân Dân các cấp.
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
- Có cần đăng ký bản quyền mới được bảo vệ trước hành vi xâm phạm?
Không bắt buộc. Quyền tác giả phát sinh ngay khi tác phẩm được sáng tạo. Tuy nhiên, có giấy chứng nhận bản quyền sẽ giúp chứng minh dễ dàng hơn trong các tranh chấp pháp lý.
-
Phát tán tác phẩm qua Facebook/Zalo có bị coi là hành vi xâm phạm không?
Có thể. Nếu việc phát tán không có sự cho phép của tác giả và mang tính công khai, nó vẫn là hành vi xâm phạm quyền tác giả dù được thực hiện trên nền tảng mạng xã hội.
-
Làm thế nào để xử lý người sao chép tác phẩm của tôi?
Bạn có thể:
- Gửi văn bản yêu cầu chấm dứt vi phạm;
- Yêu cầu bồi thường;
- Khởi kiện tại tòa án có thẩm quyền hoặc khiếu nại đến cơ quan quản lý văn hóa – thông tin.
-
Các cơ quan nào có thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm quyền tác giả?
- Thanh tra Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch;
- Cục Bản quyền tác giả;
- Tòa án nhân dân các cấp.
-
Cần chuẩn bị hồ sơ gì để khiếu nại hành vi xâm phạm quyền tác giả?
- Tài liệu chứng minh quyền tác giả (giấy chứng nhận hoặc bản thảo gốc);
- Bằng chứng về hành vi xâm phạm (ảnh chụp, video, đường link, v.v.);
- Thư yêu cầu xử lý hoặc đơn khởi kiện.
Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của công nghệ và mạng xã hội, hành vi xâm phạm quyền tác giả ngày càng diễn biến phức tạp, tinh vi. Việc nắm rõ quy định pháp luật và sử dụng dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp sẽ giúp cá nhân, doanh nghiệp bảo vệ tài sản trí tuệ hiệu quả hơn.
KẾT LUẬN TỪ LUẬT SƯ TƯ VẤN SỞ HỮU TRÍ TUỆ – TỔNG ĐÀI PHÁP LUẬT
Hành vi xâm phạm quyền tác giả không chỉ là hành vi thiếu đạo đức nghề nghiệp mà còn là vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Đối với các chủ sở hữu tác phẩm, việc nhận thức đúng – hành động kịp thời – bảo vệ bằng pháp lý sẽ giúp ngăn chặn các thiệt hại và đảm bảo giá trị lâu dài cho tài sản trí tuệ.
>>> Hãy để các luật sư của chúng tôi đồng hành cùng bạn trong mọi vấn đề pháp luật, mang lại sự an tâm và bảo vệ quyền lợi tối đa!
