Lối đi chung, hay còn gọi là lối đi chung trong khu dân cư, là một phần không thể thiếu trong các khu vực có nhiều hộ gia đình sinh sống. Tuy nhiên, việc cấp sổ đỏ cho lối đi chung luôn là vấn đề cần phải được giải quyết rõ ràng theo quy định của pháp luật.

Theo Luật Đất đai 2024, quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân cần được xác định rõ ràng, và nếu lối đi chung không thuộc quyền sở hữu riêng của một cá nhân hoặc tổ chức thì sẽ không đủ điều kiện để cấp sổ đỏ. Lối đi chung thường được sử dụng chung cho các hộ dân trong khu vực và không phải là đối tượng để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, nếu có sự thỏa thuận giữa các bên hoặc có sự thay đổi về quy hoạch, thì việc cấp sổ đỏ cho lối đi chung có thể được xem xét. Do đó, mỗi trường hợp sẽ cần phải được phân tích cụ thể để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho các bên liên quan.

Theo dõi kỹ các trường hợp trong bài viết “lối đi chung có được cấp sổ đỏ không?” của luật sư đất đai tổng đài pháp luật nhé!

Anh Hoàng ở Lai Châu có câu hỏi như sau:

“Thưa Luật sư, gia đình tôi và gia đình anh Khánh là hàng xóm với nhau. Do đất nhà anh Khánh ở thời điểm mua không có đường đi nên gia đình tôi có tách đất để mở lối đi chung cho gia đình anh Khánh và gia đình tôi cùng sử dụng.

Tuy nhiên hiện tại lối đi chung này chưa được thể hiện trong sổ đỏ của gia đình tôi, tôi đang lo lắng trong tương lai gia đình tôi và gia đình anh Khánh có thể xảy ra tranh chấp.

Vậy Luật sư cho tôi hỏi lối đi chung có được cấp sổ đỏ hay không? Hồ sơ, thủ tục để tôi có thể xin cấp sổ đỏ cho lối đi chung là như thế nào?”

Luật sư Trả lời:

Chào anh Hoàng, cảm ơn anh đã gửi câu hỏi của mình đến chúng tôi.

Để giải đáp thắc mắc của anh, chúng tôi đã thu thập và tổng hợp những thông tin như sau:

Nội dung bài viết

Lối đi chung là gì?

Để trả lời câu hỏi “Lối đi chung có được cấp sổ đỏ không?” trước hết ta cần phải hiểu: Lối đi chung là gì?

Tính đến thời điểm hiện tại, chưa có văn bản Pháp luật nào nêu rõ định nghĩa chính xác về lối đi chung. Tuy nhiên, có thể hiểu đơn giản: Lối đi chung là phần diện tích đất chung được sử dụng bởi nhiều hộ gia đình hoặc cá nhân với mục đích làm đường công cộng.

Bên cạnh đó, lối đi chung còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như: ngõ đi chung, hẻm chung, đường chung hay hành lang chung…

Nguồn gốc của lối đi chung

Lối đi chung có thể được hình thành từ nhiều lý do, bao gồm:
– Do lối mòn tự nhiên,
– Do sự cắt giảm diện tích đất của chủ sử dụng để tạo lối đi ra đường công cộng,
– Do các chủ sử dụng đất phía ngoài tự dành ra hoặc thoả thuận hoặc chuyển nhượng cho người phía trong để có lối ra công cộng.

Công dụng của lối đi chung

Lối đi chung không chỉ đem lại nhiều tác dụng hữu ích cho người dân sinh sống xung quanh phần đường đó mà còn mang nhiều lợi ích khác cho khu dân cư nơi chứa lối đi chung. Cụ thể như sau:
– Đáp ứng nhu cầu di chuyển của cộng đồng về các tuyến đường: đường chính, nhánh đường kết nối, đường đi bộ và vùng xanh công cộng.
– Tối ưu hoá sự di chuyển của người dân, từ đó giảm ùn tắc giao thông
– Cung cấp cho người tham gia giao thông một hệ thống đường rộng rãi, an toàn và tiện lợi để di chuyển trong khu vực.
– Cung cấp mạng lưới liên thông giữa các khu vực trong khu vực, từ đó giúp người tham gia giao thông di chuyển thuận lợi hơn.

Ngoài ra, lối đi chung còn có tác động tích cực đến môi trường. Bởi việc sử dụng lối đi chung là một trong những hình thức tăng cường việc tham gia giao thông công cộng, từ đó góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường và bảo đảm sự bền vững trong hệ thống giao thông đô thị.

Đặc điểm của lối đi chung

Do được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau nên lối đi chung cũng mang nhiều đặc điểm như:

Là phần diện tích đất chung:
Lối đi chung không thuộc quyền sở hữu của riêng bất kì một cá nhân nào mà là phần diện tích công cộng, bất kì người tham gia giao thông nào cũng có thể sử dụng.
Được sử dụng với mục đích đi lại:
Lối đi chung chỉ được phục vụ cho mục đích đi lại của người dân mà không được chiếm riêng cho bất kì mục đích cá nhân nào khác.
Có thể được quy định về việc sử dụng:
Việc sử dụng lối đi chung có thể được quy định bởi các quy định cung của khu vực hoặc thoả thuận giữa các bên sử dụng.

Nguyên tắc thoả thuận và không thoả thuận về việc sử dụng lối đi chung?

Nguyên tắc về việc sử dụng lối đi chung còn dựa vào việc có hay không có sự thoả thuận. Cụ thể như sau:

Nguyên tắc thoả thuận về việc sử dụng lối đi chung?

Nguyên tắc quan trọng của việc sử dụng lối đi chung chính là sự thoả thuận.

Theo quy định của Điều 248 của Bộ luật dân sự năm 2015, việc thực hiện quyền đối với bất động sản liền kể đòi hỏi sự thoả thuận giữa các bên liên quan. Trong trường hợp không đạt được sự đồng thuận, các nguyên tắc sau đây cần được tuân thủ:

Đảm bảo nhu cầu hợp lý:
Trong quá trình khai thác bất động sản, cần đảm bảo sự phù hợp với mục đích sử dụng của cả hai loại hình bất động sản, bao gồm bất động sản chịu hưởng quyền và bất động sản hưởng quyền. Điều này nhằm đảm bảo rằng sử dụng đất là hợp lý và đáp ứng nhu cầu của cả hai bên.
Tránh lạm dụng quyền:
Các bên liên quan không nên lạm dụng quyền đối với bất động sản chịu hưởng quyền. Điều này đảm bảo tính công bằng, đồng đều giữa các bên và tránh sự thiên vị hay lợi dụng vị thế để gây bất cập cho bên khác.
Không tạo trở ngại hoặc khó khăn:
Các bên không được thực hiện hành động cản trở, ngăn cản hoặc tạo ra khó khăn đối với bất động sản hưởng quyền. Điều này nhằm đảm bảo tính thông suốt, khả năng hoạt động của bất động sản được hưởng quyền và đồng thời không gây ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi của bất kỳ bên nào.

Tóm lại, việc tuân thủ các quy định và nguyên tắc trong việc thực hiện quyền đối với bất động sản liền kề là cần thiết để đảm bảo sự công bằng và cân nhắc giữa các bên liên quan. Điều này sẽ đảm bảo tính hợp pháp, ổn định, bảo vệ quyền lợi của tất cả các bên trong quá trình sử dụng và khai thác bất động sản.

Mẫu văn bản thoả thuận về việc sử dụng lối đi chung – Mẫu đơn xác nhận lối đi chung

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

——————

VĂN BẢN THỎA THUẬN

(về việc sử dụng lối đi chung)

Hôm nay, ngày ….. tháng …. năm ….., tại …………………….., chúng tôi gồm:

BÊN A: Hộ gia đình ông/bà:…………………………………….. gồm các thành viên sau:

Ông: ………………………………………………Sinh năm: ……………………………………………..

CMND/CCCD số: …………………… do ……………………………. cấp ngày ………………….

Hộ khẩu thường trú tại: ………………………………………………………………………………….

Bà: ……………………………………………….Sinh năm: ……………………………………………….

CMND/CCCD số: …………………… do ………………………….. cấp ngày …………………….

Hộ khẩu thường trú tại: …………………………………………………………………………………..

BÊN B: Hộ gia đình ông/bà:…………………………………….. gồm các thành viên sau:

Ông: ………………………………………………Sinh năm: ……………………………………………..

CMND/CCCD số: …………………… do ………………………….. cấp ngày ……………………

Hộ khẩu thường trú tại: …………………………………………………………………………………..

Bà: ……………………………………………….Sinh năm: ……………………………………………….

CMND/CCCD số: …………………… do ………………………….. cấp ngày ……………………

Hộ khẩu thường trú tại: …………………………………………………………………………………..

Chúng tôi đã thỏa thuận và thống nhất cùng nhau lập Văn bản thỏa thuận về việc sử dụng lối đi chung cụ thể như sau:

1. Bên A cam đoan:

Quyền sử dụng đất cấp cho hộ gia đình ông/bà ……………. tại thửa đất số… tờ bản đồ số …. địa chỉ tại ……………… theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số …….. vào sổ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số ……………. do…….. cấp ngày…………..

2. Bên B cam đoan:

3. Hai bên cam đoan:

– Bên A và bên B có những thửa đất liền kề với nhau tại ………. theo các Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất……….. nêu trên. Để tạo điều kiện thuận lợi cho các bên trong việc sử dụng đất nên chúng tôi đã thống nhất cùng nhau lập Văn bản thỏa thuận về việc thống nhấ lối đi chung như sau:

– Bên A đồng ý bỏ ra …m² (Bằng chữ:……….mét vuông), giới hạn bởi các điểm ……… làm lối đi chung theo Hồ sơ kỹ thuật thửa đất số….. lập bởi ………. ngày ………………….

– Bằng Văn bản này, bên A đồng ý cho bên B được quyền sử dụng lối đi chung nêu trên mà không có bất kỳ thắc mắc hay khiếu nại nào

– Bên B đồng ý sử dụng diện tích đất nêu trên làm lối đi chung của cả hai bên; Bên A và bên B cùng thống nhất diện tích…….. m² (Bằng chữ:……………) nêu trên là lối đi chung của cả bên A và bên B.

– Khi một trong các bên thực hiện các giao dịch dân sự như chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê, cho mượn thì bên nhận được phép sử dụng lối đi chung này và không bên nào được phép cản trở việc sử dụng lối đi chung đó.

– Việc thống nhất lối đi chung nêu trên là hoàn toàn tự nguyện, dứt khoát và không kèm theo bất cứ điều kiện gì

– Chỉ sử dụng phần diện tích …….. m² (Bằng chữ:……………) nêu trên vào mục đích làm lối đi chung của các bên, không bên nào được sử dụng vào việc riêng hoặc cản trở việc sử dụng của các bên còn lại.

– Cả hai bên cam kết mọi giấy tờ về nhân thân và tài sản để thực hiện Văn bản này đều là giấy tờ thật, cấp đúng thẩm quyền, còn nguyên giá trị pháp lý và không bị tẩy xóa, sửa chữa. Nếu sai chúng tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật kể cả việc mang tài sản chung, riêng để đảm bảo cho lời cam đoan trên.

– Văn bản này được lập theo đúng ý chí của chúng tôi và trong trạng thái tinh thần hoàn toàn minh mẫn, sáng suốt, không bị bất cứ sự đe dọa, ép buộc nào. Chúng tôi đã tự đọc lại toàn bộ nội dung của Văn bản thỏa thuận này, đã đồng ý toàn bộ nội dung của văn bản, không có điều gì vướng mắc.

Chúng tôi cùng tự nguyện ký tên, điểm chỉ dưới đây. Văn bản thỏa thuận này gồm có … tờ …….. trang được lập thành ……. bản có giá trị pháp lý như nhau, mỗi bên giữ ……. bản làm bằng chứng.

BÊN A BÊN B

(ký, ghi rõ họ tên và điểm chỉ) (ký, ghi rõ họ tên và điểm chỉ)

Nguyên tắc không thoả thuận về việc sử dụng lối đi chung?

Tuy nhiên, trong trường hợp các bên không có thoả thuận thì thực hiện theo nguyên tắc sau đây:
– Bảo đảm việc khai thác hợp với mục đích sử dụng đất
– Không được lạm dụng quyền đối với đất liền kề của người khác
– Không được ngăn cản hoặc khiến việc khai thác đất liền kề trở nên khó khăn
– Không được lấn, chiếm, thay đổi mốc giới ngăn cách
– Bất cứ ai cũng phải có nghĩa vụ tôn trọng, duy trì ranh giới chung

Lối đi chung có được cấp sổ đỏ không?

“Lối đi chung có được cấp sổ đỏ không?” còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, điển hình là nguồn gốc đất hay sự thỏa thuận giữa những chủ thể có lối đi chung.

Lối đi chung thể hiện trên sổ đỏ như thế nào?

Điều 12, Thông tư 23/2014/TT-BTNMT quy định về các thông tin về lối đi chung được thể hiện trên Sổ đỏ bao gồm:

Sơ đồ thửa đất:
– Hình thể thửa đất, chiều dài các cạnh thửa,
– Số hiệu thửa hoặc tên công trình giáp ranh, chỉ dẫn hướng.
Chỉ giới và mốc giới:
Sổ đỏ cũng thể hiện thông tin về chỉ giới, mốc giới quy hoạch sử dụng đất, mốc giới hành lang bảo vệ an toàn công trình trên thửa đất. Các chỉ giới và mốc giới được đánh dấu bằng đường nét đứt xen nét chấm, kèm theo ghi chú loại chỉ giới, mốc giới. Trong đó:
– Trường hợp thửa đất hợp nhất từ nhiều thửa khác có nguồn gốc, thời hạn sử dụng đất khác nhau hoặc có phần đất sử dụng riêng của một người và phần đất sử dụng chung của nhiều người thì thể hiện ranh giới giữa các phần đất bằng đường nét đứt xen nét chấm, kèm theo ghi chú thích theo mục đích của đường ranh giới đó.
– Trường hợp đất có nhà chung cư mà diện tích đất sử dụng chung của các chủ căn hộ là một phần diện tích của thửa đất thì phải thể hiện phạm vi ranh giới phần đất sử dụng chung đó;
Sơ đồ nhà và tài sản khác gắn liền với đất:
– Sơ đồ nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất bằng đường nét đứt liên tục trên sơ đồ thửa đất tại vị trí tương ứng với thực địa. Nếu đường ranh giới nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất trùng với ranh giới thửa đất, thì sổ đỏ thể hiện theo ranh giới thửa đất.
– Đồng thời, sơ đồ nhà ở (trừ căn hộ chung cư) và công trình xây dựng cũng được thể hiện trên sổ đỏ để xác định phạm vi ranh giới xây dựng của chúng (phạm vi chiếm đất tại vị trí tiếp xúc với mặt đất theo mép ngoài tường bao).

Như vậy, theo quy định trên, lối đi chung trên Sổ đỏ được thể hiện bằng đường nét đứt xen nét chấm, kèm theo ghi chú thích theo mục đích của đường ranh giới đó

Hồ sơ, thủ tục cấp sổ đỏ cho lối đi chung

Hồ sơ và thủ tục cấp sổ đỏ cho lối đi chung còn phụ thuộc vào nguồn gốc và đặc trưng của lối đi chung đó, bao gồm 02 trường hợp cụ thể như sau:

Hồ sơ cấp sổ đỏ cho lối đi chung

Hồ sơ cấp sổ đỏ cho lối đi chung trong trường hợp lối đi chung do tách thửa đất ra:
– Bản đo vẽ tách thửa
– Văn bản chấp thuận về việc tách thửa
– Các loại giấy tờ tùy thân và giấy tờ chứng minh nơi ở hợp pháp của các bên
– Sổ hộ khẩu hoặc văn bản có giá trị tương đương
– Hợp đồng mua bán, tặng cho… (nếu có)
– Sổ đỏ bản gốc
– Đơn đăng ký biến động theo mẫu số 09/ĐK
Hồ sơ cấp sổ đỏ cho lối đi chung trong trường hợp lối đi chung thuộc diện tích đất được quyền sử dụng hạn chế:
– Văn bản thoả thuận về việc sử dụng hạn chế đối với thửa đất liền kề
– Bản án/quyết định của Toà án (nếu có)
– Giấy tờ tuỳ thân, giấy tờ chứng minh nơi ở hợp pháp của các bên
– Sổ hộ khẩu hoặc văn bản có giá trị tương đương
– Hợp đồng mua bán, tặng cho… (nếu có)
– Sổ đỏ (bản gốc)
– Đơn đăng ký biến động đất đai (mẫu 09/ĐK)

>>> Xem thêm: Tranh chấp lối đi chung là gì? Thủ tục giải quyết tranh chấp

Thủ tục cấp sổ đỏ cho lối đi chung

Thủ tục cấp sổ đỏ cho lối đi chung trong trường hợp lối đi chung do tách thửa đất ra:

Bước 1:
Người yêu cầu tiến hành nộp hồ sơ tại UBND xã, chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai hoặc Trung tâm hành chính công nơi có đất
Bước 2:
Cơ quan có thẩm quyền tiến hành các công việc sau:

– Đo đạc địa chính để tiến hành tách thửa

– Cập nhật thông tin vào cơ sở dữ liệu về đất đai và hồ sơ địa chính

– Xác nhận biến động

– Trình cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận

– Gửi số liệu sang cho cơ quan thuế để xác định nghĩa vụ tài chính nếu có

Bước 3:
Người sử dụng đất được phép ghi nhận, cấp sổ đỏ cho diện tích đất thuộc đường đi chung hoàn thành nghĩa vụ tài chính trước khi nhận sổ đỏ được mang tên mình.

Đối với trường hợp lối đi chung thuộc diện tích đất được quyền sử dụng hạn chế:

Bước 1:
Người có yêu cầu nộp hồ sơ tại chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai. Cơ quan này sẽ tiến hành kiểm tra và cập nhật thông tin vào cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính và xác nhận biên động
Bước 2:
Người sử dụng đất có yêu cầu và được phép ghi nhận, cấp Sổ đỏ cho diện tích đất thuộc đường đi chung sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính

Các câu hỏi liên quan khác

Nếu bị đòi lại đất thì lối đi chung có được cấp sổ đỏ không?

Chị Duyên ở Hà Nội có câu hỏi như sau:

“Thưa Luật sư, trước đây gia đình tôi và gia đình hàng xóm có đi chung một lối đi, tuy nhiên từ năm 2008 đến nay gia đình họ đã đi nơi khác sinh sống.

Gần đây một người con của gia đình họ quay lại để đòi phần diện tích lối đi chung kia tuy nhiên cách đây 10 năm gia đình tôi đã xin phép cơ quan và tiến hành làm sổ đỏ cho phần diện tích đất trên.

Vậy Luật sư cho tôi hỏi việc gia đình hàng xóm về đòi lại lối đi chung có đúng theo quy định pháp luật hay không?”

Luật sư Trả lời:

Chào chị Duyên, cảm ơn câu hỏi của chị, Tổng Đài Pháp Luật xin đưa ra câu trả lời cụ thể cho vấn đề trên như sau:

Căn cứ theo quy định tại Điều 154 Bộ luật dân sự có quy định về lối đi chung như sau:

“ Chủ sở hữu có bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có hoặc không đủ lối đi ra đường công cộng, có quyền yêu cầu chủ sở hữu bất động sản vây bọc dành cho mình một lối đi hợp lý trên phần đất của họ.

Lối đi được mở trên bất động sản liền kề nào mà được coi là thuận tiện và hợp lý nhất, có tính đến đặc điểm cụ thể của địa điểm, lợi ích của bất động sản bị vây bọc và thiệt hại gây ra là ít nhất cho bất động sản có mở lối đi.

Chủ sở hữu bất động sản hưởng quyền về lối đi qua phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản chịu hưởng quyền, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”

Như vậy, trong trường hợp của chị Duyên như chị trình bày thì gia đình chị đã được cấp sổ đỏ cho phần diện tích lối đi chung kia, do đó gia đình nhà hàng xóm cũ rất khó để có thẻ chứng minh lối đi chung là tài sản riêng của họ.

Tuy nhiên trong trường hợp họ có đủ các giấy tờ, văn bản chứng minh phần diện tích lối đi chung thuộc vào diện tích đất của họ thì lúc này họ hoàn toàn có quyền khởi kiện để yêu cầu gia đình bạn trả lại đất.

Khi có tranh chấp thì lối đi chung có được cấp sổ đỏ không?

Tại Luật đất đai 2024 có quy định về điều kiện để cấp giấy chứng nhận như sau:

– Đất được sử dụng ổn định, không vi phạm pháp luật về đất đai

– Tại thời điểm cấp giấy chứng nhận không xảy ra tranh chấp

– Phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương

– Người sử dụng đất đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính trong quá trình sử dụng đất

Như vậy trong trường hợp lối đi chung có tranh chấp tại thời điểm cấp sổ đỏ thì người sử dụng đất sẽ không đủ điều kiện để được cấp sổ đỏ. Việc cấp sổ đỏ sẽ chỉ được giải quyết khi người sử dụng đất đã giải quyết xong các tranh chấp.

Trường hợp lối đi chung không được cấp sổ đỏ

Bên cạnh những trường hợp lối đi chung được cấp sổ đỏ, còn có các trường hợp lối đi chung không được cấp sổ đỏ chẳng hạn như:
– Lối đi chung là diện tích đất thuộc quyền quản lý của nhà nước,
– Lối đi chung được hình thành qua thời gian sử dụng không phải đất có nguồn gốc là do Nhà nước quản lý, cũng không có nguồn gốc được tặng cho bởi người sử dụng đất,
– Lối đi chung do một hoặc nhiều người sử dụng đất hiến tặng.

Kết luận của luật sư tư vấn về Lối đi chung có được cấp sổ đỏ không?

Khi đối mặt với vấn đề về lối đi chung và quyền sở hữu đất, việc cấp sổ đỏ cho lối đi chung là vấn đề pháp lý phức tạp cần được làm rõ. Theo các quy định hiện hành, lối đi chung không được cấp sổ đỏ nếu không có sự thống nhất giữa các chủ sở hữu đất hoặc nếu lối đi không có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nếu có sự đồng thuận giữa các bên và thủ tục pháp lý đầy đủ, việc cấp sổ đỏ có thể thực hiện được.

Trên đây là những chia sẻ của Tổng Đài Pháp Luật về những vấn đề liên quan đến “Lối đi chung có được cấp sổ đỏ không?”. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai trên thực tế.

Ngoài ra, nếu còn có thắc mắc nào khác xung quanh “Lối đi chung có được cấp sổ đỏ không?” hoặc các vấn đề khác, quý khách hàng vui lòng liên hệ tổng đài 0977.523.155 để được Luật sư giải đáp nhanh chóng nhất.