Cách tính thừa kế không có di chúc khi người đã khuất không kịp để lại di chúc trước khi ra đi rất đa dạng và phức tạp. Có thể do sự đột ngột của cái chết, người ta không có đủ thời gian và cơ hội để chuẩn bị tâm thư và lập di chúc. Hoặc có những trường hợp người đó không nhận thức đầy đủ về tính quan trọng của việc lập di chúc và do đó, để lại tình thế hỗn độn cho gia đình sau khi họ ra đi.
Đội ngũ Luật sư giàu kinh nghiệm của Tổng Đài Pháp Luật xin gửi đến quý bạn đọc câu trả lời qua bài viết dưới đây! Để được đảm bảo quyền lợi, quý khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900.6174 để được hỗ trợ.
Tình huống chung:
Anh Hoàng (Nam Định) có câu hỏi về Cách tính thừa kế không có di chúc như sau:
“Kính chào Tổng đài pháp luật, tôi là Hoàng. Bố mẹ tôi có 2 người con là tôi và đứa em trai của tôi. Vừa qua, cha tôi đột ngột qua đời do cơn đau tim nên đã không có di chúc chia tài sản. Lúc còn sống, bố tôi là cổ đông của một CTCP và đứng tên ngôi nhà chúng tôi đang ở.
Vì bất đồng trong thỏa thuận phân chia nên gia đình tôi mâu thuẫn mấy ngày qua. Vậy nên tôi xin hỏi luật sư, trường hợp bố tôi không để lại di chúc thì tài sản của ông ấy lúc còn sống sẽ được chia như thế nào? Kính mong Luật sư giải đáp. Tôi xin chân thành cảm ơn!”
Phần trả lời của luật sư:
Cảm ơn anh Hoàng đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến chúng tôi. Về thắc mắc của anh, chúng tôi sẽ giải đáp qua bài viết sau:
>>> Liên hệ Tổng Đài Pháp Luật tư vấn miễn phí di sản thừa kế là gì? Gọi ngay 1900.6174
Di sản thừa kế là gì?
Điều 612 của Bộ luật Dân sự năm 2015 đã đưa ra một định nghĩa chi tiết và cụ thể về di sản thừa kế như sau:
Di sản thừa kế không chỉ đơn giản là tài sản riêng thuộc sở hữu của người đã khuất, mà còn bao gồm cả những phần tài sản mà người đã khuất có quyền sở hữu chung với những người khác.
Để hiểu rõ hơn về di sản thừa kế, ta cần đề cập đến những đặc điểm cụ thể của nó:
– Di sản thừa kế bao gồm tài sản mà người đã khuất để lại sau khi qua đời. Điều này ám chỉ đến tất cả những tài sản, tiền bạc, đất đai, nhà cửa, ô tô, tài khoản ngân hàng, và bất kỳ loại tài sản có giá trị nào mà người đã khuất sở hữu và để lại cho người thừa kế.
– Di sản thừa kế không chỉ bao gồm tài sản riêng thuộc sở hữu của người đã khuất, mà còn bao gồm phần tài sản mà người đã khuất sở hữu chung với người khác. Điều này có nghĩa là nếu người đã khuất có quyền sở hữu chung với người khác trong các tài sản như nhà ở, đất đai, công ty hoặc các quỹ đầu tư, thì phần tài sản đó cũng được tính vào di sản thừa kế.
– Di sản thừa kế có thể bao gồm nhiều loại tài sản khác nhau, ví dụ như tiền mặt, vàng, đá quý, đồ trang sức, nhà cửa và đất đai được hình thành từ các giao dịch mua bán, tặng cho hay thừa kế. Ngoài ra, cổ phần và chứng khoán cũng là những tài sản thường gặp trong di sản thừa kế.
Di sản thừa kế là khái niệm pháp lý quan trọng, áp dụng trong trường hợp người đã khuất để lại tài sản cho những người thừa kế. Quá trình phân chia di sản thừa kế có thể được thực hiện theo hai hình thức chính: Theo di chúc hoặc theo quy định pháp luật.
– Theo di chúc: Trong trường hợp người đã khuất có lập di chúc hợp pháp, để lại tài sản của mình cho những người mà người lập di chúc mong muốn, có thể là bất kỳ ai theo đúng ý muốn của mình.
– Theo quy định pháp luật: Trong trường hợp không có di chúc, hoặc di chúc không hợp pháp, hay một phần di chúc không hợp pháp, thì di sản thừa kế sẽ được phân chia theo quy định của pháp luật. Phương pháp này đảm bảo rằng những người thừa kế sẽ nhận được phần di sản thừa kế dựa trên quy tắc và thứ tự hàng thừa kế theo quy định pháp luật.
Như vậy, di sản thừa kế bao gồm tài sản cá nhân mà người đã khuất để lại sau khi qua đời. Điều này bao hàm tài sản riêng của người đã mất, cũng như một phần trong tài sản chung với người khác.
>>> Xem thêm: Mẫu đơn khởi kiện chia di sản thừa kế và cách soạn đơn khởi kiện chia di sản thừa kế?
Những quy định về quyền thừa kế tài sản không có di chúc
Di chúc được coi là một bản cam kết, đại diện cho quyền định đoạt về tài sản của người sở hữu và thể hiện ý muốn chân thật của họ về việc phân chia tài sản sau khi qua đời. Tại Việt Nam, hệ thống pháp luật đã đáp ứng sớm nhu cầu này bằng việc ban hành nhiều khoản luật liên quan đến việc lập di chúc và quyền thừa kế theo di chúc. Nhờ đó, người có di chúc có quyền để lại tài sản cho người thừa kế theo ý muốn của mình.
Tuy nhiên, trong những trường hợp mà không có di chúc hoặc di chúc không rõ ràng, cũng như khi người thân trong gia đình có tranh chấp và không đồng ý về việc phân chia tài sản, gia đình cần tìm đến sự hỗ trợ tại Điều 651 Bộ luật dân sự về phân chia di sản không có di chúc.
Theo quy định của pháp luật, quá trình thừa kế tài sản không phụ thuộc vào việc có hay không có di chúc. Nhà nước đã đưa ra các khoản luật về điều kiện và trình tự thừa kế rất nghiêm ngặt nhằm đảm bảo việc phân chia tài sản được thực hiện một cách công bằng và minh bạch.
Trong trường hợp không có di chúc, việc thừa kế tài sản sẽ được thực hiện dựa trên các đối tượng thừa kế ưu tiên và thứ tự ưu tiên như sau:
– Đối tượng thừa kế ưu tiên: Gồm vợ hoặc chồng còn sống, bố ruột, mẹ ruột, con ruột, bố nuôi, mẹ nuôi và con nuôi của người đã khuất. Những đối tượng này đứng ở vị trí ưu tiên nhất trong quá trình thừa kế tài sản và được hưởng một phần tài sản tương đối lớn.
– Đối tượng thừa kế tiếp theo: Gồm ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh chị em ruột, và cháu ruột của người đã khuất. Những đối tượng này đứng ở vị trí thừa kế tiếp sau khi nhóm đối tượng ưu tiên không tồn tại hoặc không thể thừa kế.
– Đối tượng thừa kế sau cùng: Bao gồm cụ nội, cụ ngoại, bác chú cậu cô dì ruột, và cháu ruột của người đã khuất. Nhóm đối tượng này đứng ở vị trí cuối cùng trong quá trình thừa kế và chỉ được hưởng quyền thừa kế khi các đối tượng trong nhóm trước không còn tồn tại hoặc không thể thừa kế tài sản.
Những người thừa kế trong cùng 1 hàng sẽ được hưởng phần di sản ngang bằng nhau. Cần lưu ý, những người hàng thừa kế sau chỉ được nhận được thừa kế khi không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, từ chối nhận di sản, bị tước quyền hưởng di sản hoặc không có quyền hưởng di sản.
>>> Liên hệ luật sư tư vấn miễn phí những quy định về quyền thừa kế tài sản. Gọi ngay 1900.6174
Cách tính thừa kế không có di chúc năm 2023
Theo như phân tích trên, khi bố của anh Hoàng mất, thì anh Hoàng, em anh Hoàng và mẹ anh Hoàng là con và vợ, tức là nằm hàng thừa kế thứ nhất. Do đó, cả ba người đều sẽ được nhận phần thừa kế ngang bằng nhau.
Về di sản là ngôi nhà, một là ba mẹ con anh Hoàng nếu muốn vẫn có thể tiếp tục sống chung trong căn nhà đó. Nếu không, ngôi nhà sẽ quy ra thành tiền và chia đều cho cả 3, mỗi người hưởng 1 phần.
Về di sản là cổ phần của bố anh Hoàng cũng tương tư như vậy, cổ phần đó sẽ chia đều cho 3 mẹ con anh Hoàng.
>>> Liên hệ luật sư tư vấn mình phí cách tính thừa kế không có di chúc. Gọi ngay 1900.6174
Quyền phân chia theo luật thừa kế tài sản không có di chúc
Trong trường hợp di chúc bị vô hiệu hoặc không có di chúc, quá trình phân chia tài sản sẽ diễn ra theo quy định của pháp luật. Quy trình này sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như hàng thừa kế, điều kiện và quan hệ thừa kế giữa các thành viên trong gia đình.
Cụ thể hơn, pháp luật đã đưa ra mọi quy định về quyền hưởng và số lượng tài sản mà mỗi người thừa kế sẽ nhận được. Điều này dựa vào quan hệ nhân thân và mức độ quan thân với người đã khuất, và những người gần gũi hơn hoặc không thân thích với người đã mất sẽ nhận được phần tài sản khác nhau.
Để thực hiện quá trình thừa kế tài sản không có di chúc theo quy định của pháp luật, mỗi thành viên trong gia đình có quyền yêu cầu việc công chứng văn bản thỏa thuận phân chia tài sản. Đối với các loại tài sản như đất đai, nhà cửa, cần cung cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu.
Ngoài ra, cần trình bày đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản của người đã khuất để thuận tiện cho việc phân chia tài sản.
Quyền thừa kế tài sản không diễn ra đồng thời và cùng lúc cho tất cả thành viên trong diện được thừa kế theo quy định của pháp luật. Quá trình này bao gồm việc phân chia thành các nhóm đối tượng thừa kế ưu tiên hàng thứ nhất, hàng thứ hai và nhóm cuối cùng dựa trên quy tắc và điều kiện quy định bởi pháp luật.
Đầu tiên, tài sản sẽ được chia trước và dành riêng cho nhóm đối tượng thừa kế ưu tiên hàng thứ nhất. Nếu không có ai trong nhóm thừa kế ưu tiên hàng thứ nhất hoặc tất cả đều đã không còn tồn tại, quyền thừa kế tài sản sẽ được chuyển đến nhóm thừa kế hàng thứ hai.
Cuối cùng, nếu tất cả đều không thể thừa kế, quyền thừa kế tài sản không di chúc sẽ được chuyển đến nhóm cuối cùng.
>>> Xem thêm: Di chúc để lại đất cho con và những quy định mới nhất năm 2022
Hồ sơ khai nhận di sản thừa kế trong trường hợp không có di chúc
Quy trình khai nhận di sản thừa kế trong trường hợp không có di chúc bao gồm một số giấy tờ và hồ sơ cần thiết để thực hiện việc phân chia tài sản. Để tiến hành quy trình này, những người thừa kế cần chuẩn bị đầy đủ và chính xác các tài liệu sau:
– Phiếu yêu cầu công chứng theo mẫu: Đây là một biểu mẫu chuẩn do văn phòng công chứng cung cấp, nhằm yêu cầu việc công chứng hồ sơ thừa kế.
– Giấy chứng tử hoặc giấy tờ chứng minh người để lại di sản chết: Đây là tài liệu xác nhận việc người đã khuất đã qua đời. Nếu không có giấy chứng tử, có thể sử dụng các giấy tờ khác chứng minh việc người đã mất như giấy khai sinh hoặc giấy tờ công nhận của cơ quan chức năng.
– Giấy tờ chứng minh về tài sản của người để lại di sản: Đây là các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu và giá trị của tài sản mà người đã khuất để lại. Các tài sản này bao gồm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và các tài sản khác gắn liền với đất như công trình, cơ sở hạ tầng.
+ Ngoài ra, các giấy tờ liên quan đến tài sản như sổ tiết kiệm, giấy đăng ký xe, giấy chứng nhận cổ phần cũng cần được cung cấp.
– Giấy tờ về quan hệ giữa người thừa kế và người đã khuất: Đây là các giấy tờ chứng minh mối quan hệ gia đình giữa người thừa kế và người đã mất, như sổ hộ khẩu, giấy khai sinh, chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân. Nếu cần, kết quả xét nghiệm AND và các bằng chứng khác về quan hệ gia đình cũng cần được đưa ra.
+ Nếu có tranh chấp về quan hệ nhân thân, cần có bản án hoặc quyết định có hiệu lực của Tòa án về việc công nhận quan hệ nhân thân giữa người đã khuất và người được thừa kế.
– Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, người được thừa hưởng di chúc sẽ đến văn phòng công chứng thực hiện thủ tục khai nhận di sản theo quy định của pháp luật.
>>> Liên hệ Tổng Đài Pháp Luật tư vấn miễn phí hồ sơ khai nhận di sản thừa kế khi không có di chúc. Gọi ngay 1900.6174
Trên đây là toàn bộ thông tin về Cách tính thừa kế không có di chúc mà Đội ngũ luật sư của Tổng Đài Pháp Luật muốn cung cấp cho quý bạn đọc. Trong quá trình theo dõi, nếu có bất kỳ vướng mắc nào, quý bạn đọc vui lòng liên hệ 1900.6174 để được hỗ trợ kịp thời và đầy đủ nhất!
Liên hệ chúng tôi
| ✅ Dịch vụ luật sư | ⭐️ Chuyên nghiệp: Dành cho cá nhân – gia đình – doanh nghiệp |
| ✅ Dịch vụ xử lý nợ xấu, nợ khó đòi | ⭐️ Đúng pháp luật – Uy tín |
| ✅ Dịch vụ ly hôn | ⭐️ Nhanh – Trọn gói – Giải quyết trong ngày |
| ✅ Dịch vụ Luật sư riêng | ⭐️ Uy tín: Dành cho cá nhân – gia đình – doanh nghiệp |
| ✅ Dịch vụ Luật sư Hình sự | ⭐️ Nhanh chóng – Hiệu quả |
| ✅ Dịch vụ Luật sư tranh tụng | ⭐️ Giỏi – Uy tín – Nhận toàn bộ vụ việc |
| ✅ Dịch vụ Luật sư doanh nghiệp | ⭐️ Tư vấn thường xuyên cho doanh nghiệp |
