Phạm tội lần đầu là vấn đề pháp lý được rất nhiều người dân Việt Nam đặc biệt quan tâm. Vậy phạm tội lần đầu là gì? Phạm tội lần đầu thuộc trường hợp ít nghiêm trọng là gì?

Ngay trong bài viết dưới đây, Luật sư hình sự Tổng đài pháp luật sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi về vấn đề này cũng như trích dẫn Luật định chi tiết. Hãy đọc hết nhé!

Nội dung bài viết

Phạm tội lần đầu là gì?

Phạm tội là hành vi của một người có những hành động thực hiện một loại tội phạm đã được quy định tại Bộ luật hình sự 2015 là tội phạm. Căn cứ vào tính chất tác động và mức độ của hành vi mà tội phạm được phân thành nhiều loại khác nhau.

Căn cứ theo khoản 4 Mục I về hình sự của Công văn số 01/2017/GĐ-TANDTC về giải đáp một số vấn đề nghiệp vụ như sau:

“Phạm tội lần đầu là từ trước đến nay chưa phạm tội lần nào. Nếu trước đó đã phạm tội và bị kết án, nhưng đã được xóa án tích hoặc chưa bị kết án, nhưng đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa bị kết án, chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự nay bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong cùng lần phạm tội sau, thì không được coi là phạm tội lần đầu”.

Bên cạnh đó, căn cứ theo quy định tại Khoản 2 Điều 2 của Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP quy định các trường hợp sẽ được coi là phạm tội lần đầu và có thể xem xét nếu thuộc một trong các trường hợp:

– Nếu trước trước đó một người chưa phạm tội lần nào;

– Trước đó người phạm tội đã thực hiện hành vi phạm tội nhưng người này đã thuộc trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự;

– Trước đó mặc dù đã thực hiện một hành vi phạm tội nào đó nhưng đã được áp dụng các biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng;

– Trước đó người phạm tội đã bị kết án nhưng người này thuộc các trường hợp được coi là không có án tích.

Như vậy, chúng ta có thể hiểu khái niệm phạm tội lần đầu chính là việc xét về nhân thâm một người từ trước đến nay chưa phạm tội lần nào hoặc mặc dù người này có hành vi phạm tội nhưng thuộc trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự, đã được áp dụng các biện pháp giáo dục tại các trường giáo dưỡng hoặc người đó thuộc trường hợp pháp luật quy định mà người này được coi là không có án tích.

Phạm tội lần đầu thuộc trường hợp ít nghiêm trọng là gì?

Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng được quy định là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của một người quy định tại điểm i khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi 2017.

Phạm tội thuộc trường hợp ít nghiêm trọng là những trường hợp tội phạm mà người phạm tội đó thực hiện hành vi gây nguy hại, tác động không lớn cho xã hội. Đây là trường hợp không phụ thuộc vào mức cao nhất của khung hình phạt đối với hành vi phạm tội mà phụ thuộc vào tính chất mà hành vi đó tác động tới, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội do người phạm tội gây ra.

Căn cứ theo khoản 4 Mục I về hình sự của Công văn số 01/2017/GĐ-TANDTC về giải đáp một số vấn đề về nghiệp vụ đã quy định một người phạm tội mà thuộc một trong các trường hợp ít nghiêm trọng là việc người phạm tội thuộc một trong các trường hợp:

– Phạm tội nhưng hành vi đó gây nguy hại không lớn cho xã hội mà mức hình phạt cao nhất của khung hình phạt đối với tội đó là đến 3 năm tù;

– Trường hợp một người phạm tội nghiêm trọng, phạm tội rất nghiêm trọng hoặc phạm tội đặc biệt nghiêm trọng nhưng những người phạm tội đó có vị trí, vai trò thứ yếu, không quá quan trọng và người này có vị trí không đáng kể trong vụ án có đồng phạm.

Như vậy, có thể thấy rằng khái niệm phạm tội lần đầu thuộc trường hợp ít nghiêm trọng chính là việc một người chưa phạm tội lần nào hoặc mặc dù người này có hành vi phạm tội nhưng thuộc trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự, đã được áp dụng các biện pháp giáo dục tại các trường giáo dưỡng hoặc người đó thuộc trường hợp pháp luật quy định mà người này được coi là không có án tích và những người này phạm tội thuộc các trường hợp ít nghiêm trọng.

Trên đây là giải đáp của luật sư về vấn đề phạm tội lần đầu thuộc trường hợp ít nghiêm trọng. Nếu bạn vẫn chưa hiểu rõ về vấn đề này, hãy gọi ngay đến

Mối quan hệ giữa phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng

Mối quan hệ được hiểu là sự tác động qua lại giữa hai hoặc nhiều hơn những đối tượng hoặc giữa hai hoặc nhiều hơn các nhóm đối tượng có liên quan với nhau. Trong quan hệ biện chứng, khái niệm mối liên hệ dùng để chỉ: sự quy định, sự tác động và chuyển hóa lẫn nhau giữa các sự vật, hiện tượng, hay giữa các mặt, các yếu tố của mỗi sự vật, hiện tượng trong thế giới.

Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng là một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Do đó, đây là một trong những căn cứ quan trọng để Tòa án quyết định mức hình phạt cụ thể đối với người phạm tội.

Tuy nhiên, trong quá trình áp dụng vẫn còn có nhiều cách hiểu và áp dụng chưa thống nhất trong thực tiễn, có không ít trường hợp do nhận thức hoặc do đánh giá không thống nhất nên khi áp dụng tình tiết giảm nhẹ này không đúng pháp luật, không có tác đấu tranh và phòng ngừa tội phạm.

Trong thực tiễn khi áp dụng các tình tiết giảm nhẹ này, Toà án chỉ xác định “bị cáo phạm tội lần đầu” mà không xác định xem bị cáo phạm tội có thuộc trường hợp ít nghiêm trọng hay không; có Toà án cho rằng bị cáo có nhiều hành vi phạm tội cùng một tội, nhưng nếu tách riêng từng hành vi ra thì chưa cấu thành tội phạm và tội phạm đó là tội phạm ít nghiêm trọng nhưng Toà án lại cho rằng bị cáo phạm tội nhiều lần chứ không phải là phạm tội lần đầu.

Tình tiết “phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng” chỉ được áp dụng đối với rất ít trường hợp, vì Bộ luật hình sự chỉ có một số tội phạm mà nhà làm luật đã quy định “phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng”.

Theo quy định tại điểm i khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi 2017 quy định tình tiết giảm nhẹ là: “Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng”, chứ không tách riêng chúng. Nên việc khẳng định mối quan hệ giữa hai đối tượng này càng được khẳng định rõ hơn trong Bộ luật hình sự Việt Nam.

Như vậy, có thể thấy trên thực tế thì mối quan hệ được giữa phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng được hiểu là sự tác động qua lại giữa 2 đối tượng trên có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp với nhau. Sự quy định, sự tác động và chuyển hóa lẫn nhau giữa các 2 đối tượng này, hiện tượng, hay giữa các mặt, các yếu tố của mỗi sự vật, hiện tượng trong thế giới.

Trong một mối quan hệ có thể có phát sinh nhiều mối quan hệ nhỏ, liên kết với nhau. Trong mối quan hệ của phạm tội lần đầu và trường hợp phạm tội ít nghiêm trọng đều là một trong những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội, là một trong các căn cứ quan trọng để Tòa án ra quyết định hình phạt với người phạm tội.

Trên đây là giải đáp của luật sư về mối quan hệ giữa phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng. Để được luật sư giải thích chi tiết và kỹ càng

Trường hợp được coi là không có án tích là trường hợp nào?

Án tích chính là hậu quả pháp lý bất lợi mà người phạm tội phải chịu sau khi bị kết án bằng bản án có hiệu lực pháp luật. Sau khi thỏa mãn các điều kiện theo quy định của pháp luật thì án tích sẽ được xóa. Khi đó người đã xóa án tích được coi như chưa bị kết án. Trừ trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, bản án được tuyên bao giờ cũng gắn liền với nghĩa vụ thi hành án và vấn đề xóa án tích.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 69 và khoản 1 Điều 107 Bộ luật Hình sự, các trường hợp sau đây được coi là không có án tích:

– Những người phạm tội mà người đó bị kết án do lỗi vô ý về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và người được miễn hình phạt

– Những phạm tội là người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị kết án

– Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng hoặc tội phạm rất nghiêm trọng nhưng là do vô ý

– Người bị áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng.

Và một trong những trường hợp đặc biệt được coi là không có án tích không thể thiếu là đối với những người phạm tội đã được xóa án tích theo quy định của Bộ luật hình sự đối với tội đó.

Như vậy, có thể thấy dựa trên các quy định nêu trên thì các trường hợp được coi là không có án tích được quy định là: trường hợp những người phạm tội bị kết án do lỗi vô ý về tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng và được miễn hình phạt; người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi mà bị kết án;

người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng hoặc rất nghiêm trọng nhưng do lỗi vô ý, trường hợp những người phạm tội bị áp dụng biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng.

Kết Luận:

Trên đây là những giải đáp của Tổng Đài Pháp Luật về vấn đề phạm tội lần đầu theo quy định hiện hành.

Nếu bạn còn bất kỳ vướng mắc pháp lý nào liên quan đến pháp luật hình sự nói chung và vấn đề phạm tội lần đầu nói riêng, hãy liên hệ ngay chúng tôi qua