Điều 142 bộ luật hình sự 2015 về xâm hại tình dục bao gồm những nội dung gì? Xâm hại và hiếp dâm trẻ em nói riêng đã và đang trở thành một vấn đề nhức nhối trong những năm trở lại đây. Những vụ án trẻ em bị hiếp dâm đang không ngừng tăng lên. Nạn nhân của hành vi hiếp dâm nhất là trẻ em không những vị tổn hại về mặt sức khỏe, thể chất mà còn chịu sự đả kích vô cùng lớn về mặt tinh thần.
Qua bài viết dưới đây, Tổng Đài Pháp Luật sẽ giúp bạn giải quyết những thắc mắc liên quan đến vấn đề “Điều 142 Bộ luật Hình sự – Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi” qua việc phân tích các quy định pháp luật liên quan. Trong quá trình tìm hiểu nội dung của bài viết và các quy định pháp luật liên quan, nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay tới hotline: 1900.6174 để được hỗ trợ kịp thời.
>>>Luật sư tư vấn Điều 142 bộ luật hình sự 2015 về tội xâm hại tình dục, liên hệ ngay 1900.6174
Theo bộ luật hình sự 2015 thì hành vi hiếp dâm nhưng bị người khác ngăn cản có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Theo quy định tại Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), hiếp dâm được hiểu là người nào đó dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực hoặc người nào đó lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân (có thể là do thể chất yếu, bị chuốc thuốc, …) hoặc bất kỳ thủ đoạn nào để giao cấu hoặc thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác với hạn nhân.
Như vậy, hiếp dâm không nhất thiết là việc thực hiện hành vi giao cấu trái với ý muốn nạn nhân mà có thể là các hành vi quan hệ tình dục khác.
Bên cạnh đó, tại Điều 3 Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP giải thích về hành vi giao cấu được quy định tại Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) như sau: giao cấu là hành vi xâm nhập của bộ phận sinh dục nam vào bộ phận sinh dục nữ, với bất kỳ mức độ xâm nhập nào. Còn việc giao cấu với người dưới 10 tuổi được xác định là đã thực hiện không phụ thuộc vào việc đã xâm nhập hay chưa xâm nhập.
Vậy, khi người nào đó thực hiện hành vi hiếp dâm nhưng bị người khác ngăn cản thì có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không?
Tại Điều 15 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) có quy định về trường hợp phạm tội chưa đạt. Phạm tội chưa đạt được hiểu là là người nào đó cố ý thực hiện tội phạm bằng mọi phương pháp, thủ đoạn nhưng không thực hiện hành vi phạm tội đó được đến cùng vì những nguyên nhân ngoài ý muốn của người phạm tội và người phạm tội chưa đạt phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm chưa đạt.
Như vậy, người thực hiện hành vi hiếp dâm được mà bị người khác ngăn cản được coi là phạm tội chưa đạt. Trong trường hợp này, người thực hiện hành vi hiếp dâm dù đã bị ngăn cản nhưng vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về phạm tội hiếp dâm chưa đạt.
>>>Hành vi hiếp dâm nhưng bị người khác ngăn cản có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không? liên hệ ngay 1900.6174
Quy định về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi theo điều 142 Bộ luật hình sự 2015
Bảo vệ trẻ em là vấn đề luôn được Chính phủ và Nhà nước ta trú trọng. Bảo vệ trẻ em không chỉ thể hiện qua việc tuyên truyền, thực hiện một số hoạt động xã hội mà còn được luật hóa tại các văn bản pháp luật, một trong số đó là quy định pháp luật tại Điều 142 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về tội Hiếm dâm người dưới 16 tuổi. Việc quy định hành vi hiếp dâm người dưới 16 tuổi là tội phạm cho thấy đây là một hành vi nguy hiểm cho xã hội nói dung và trẻ em nói riêng và cần phải được trừng trị bằng những hình phạt thích đáng.
Theo đó, hiếp dâm người dưới 16 tuổi được hiểu là hành vi dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực hoặc người nào đó lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân (có thể là do thể chất yếu, bị chuốc thuốc, …) hoặc bất kỳ thủ đoạn nào để giao cấu hoặc thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi.
Đối với trẻ em dưới 13 tuổi, người phạm tội hiếp dâm chỉ cần thực hiện hành vi giao cấu hoặc thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác với nạn nhân mà không cần đến yếu tố vũ lực hay đe dọa như trên.
>>>Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi được quy định như thế nào? liên hệ ngay 1900.6174
Các yếu tố cấu thành tội phạm của tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi theo quy định tại điều 142 Bộ luật hình sự 2015
Để người nào đó bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi thì hành vi của họ phải thể hiện đủ 04 yếu tố cấu thành tội phạm bao gồm: khách thể, mặt khách quan, chủ thể và mặt chủ quan.
Cụ thể như sau:
Khách thể của tội phạm theo điều 142 Bộ luật hình sự
Hiếp dâm trẻ em dưới 16 tuổi là hành vi xâm phạm quyền được bảo vệ thân thể, nhân phẩm, danh dự của trẻ em và ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển bình thường về tinh thần, tâm sinh lý của trẻ em. Đồng thời đây là hành vi phạm tội làm ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội, trái với thuần phong mỹ tục và đạo đức xã hội.
Khác với tội phạm hiếp dâm mà nạn nhân không phải là trẻ em, tô phạm hiếp dâm người người 16 tuổi được chia thành hai độ tuổi để xác định hành vi phạm tội:
+ Đối với nạn nhân từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì hành vi hiếp dâm được xác định dựa trên việc giao cấu trái với ý muốn của nạn nhân.
+ Đối với nạn nhân dưới 13 tuổi thì hành vi hiếp dâm được xác định khi thực hiện hành vi giao cấu và hành vi quan hệ tình dục khác với nạn nhân dù nạn nhân có đồng ý hay không đồng ý.
Việc pháp luật quy định như vậy là phù hợp với thực tiễn. Bởi lẽ, trẻ em ở dưới 13 tuổi là độ tuổi chưa hoàn thiện về mặt nhận thức và làm chủ hành vi cũng như chưa có khả năng biểu lộ ý chí đúng đắn, chưa hiểu được thế nào là quan hệ tình dục. Do đó, trẻ em ở độ tuổi này dễ bị rủ rê, lôi kéo, mua chuộc nên cần phải được bảo đảm một cách đặc biệt để trẻ em được phát triển bình thường và lành mạnh.
Tuổi (đủ ngày đủ tháng) của nạn nhân (người bị hiếp dâm) là dấu hiệu bắt buộc để xác định yếu tố cấu thành tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi. Điều này được thể hiện rõ ràng ngay trong tên của tội danh. Để xác định chính xác tuổi của nạn nhân, cơ quan điều tra dựa trên giấy khai sinh của họ. Nếu trong trường hợp mất hoặc không có giấy khai sinh thì phải thực hiện tất cả các biện pháp để xác minh được tuổi của người bị hại và phải dựa trên nguyên tắc có lợi nhất cho người phạm tội.
>>>Khách thể của tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi là gì? liên hệ ngay 1900.6174
Mặt khách quan của tội phạm theo điều 142 Bộ luật hình sự
Thứ nhất, hành vi khách quan của tội phạm:
Đặc trưng cơ bản nhất của hành vi hiếp dâm chính là hành vi giao cấu. Đó là hành vi đưa bộ phận sinh dục nam vào bộ phận sinh dục nữ và thực hiện các hành động đạt được mục đích thỏa mãn tình dục mà không phụ thuộc vào mức độ xâm nhập. Như vậy, hành vi giao cấu chỉ có thể thực hiện giữa chủ thể là nam và nữ.
Để cấu thành tội hiếp dâm, hành vi giao cấu phải được thực hiện thông qua hình việc người thực hiện hành vi sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực hoặc với thủ đoạn khác đối với nạn nhân để đạt được mục đích thực hiện hành vi.
Tuy nhiên, đấy là đối với tội phạm hiếp dâm thông thường (nạn nhân không phải là trẻ em). Còn đối với tội phạm hiếp dâm người dưới 16 tuổi được quy định tại Điều 142 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), hành vi giao cấu không còn là hành vi duy nhất để tội phạm thực hiện tội hiếp dâm đối với người dưới 16 tuổi. Tội phạm này được xác định thông qua 02 hình thức hành vi sau:
– Người thực hiện tội phạm dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc dùng bất kỳ thủ đoạn khác để thực hiện hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Việc giao cấu và thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác này được thực hiện trái với ý muốn của nạn nhân.
– Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
Như vậy, không chỉ giao cấu mà hành vi quan hệ tình dục khác cũng có thể cấu thành tội hiếp dâm. Hiện nay, pháp luật chưa có quy định giải thích về hành vi quan hệ tình dục khác, nhưng hiểu một cách thống nhất thì đây là hành vi quan hệ tình dục bằng miệng hoặc các bộ phận khác trên cơ thể; hoặc là quan hệ tình dục đồng giới thông qua việc sử dụng bộ phận sinh dục nam và hậu môn của một người nam giới khác hoặc cưỡng ép, bắt buộc quan hệ tình dục trong quan hệ đồng giới giữa nữ giới với nhau.
>>>Xem thêm: Hiếp dâm đi tù bao nhiêu năm theo quy định của pháp luật?
Những hành vi cụ thể cấu thành tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi bao gồm:
– Hành vi dùng vũ lực thường là những hành vi được thực hiện nhằm mục đích để ép buộc nạn nhân phải để cho kẻ tấn công giao cấu hoặc thực hiện hành vi tình dục khác như: Đánh đấm, trói tay chân, vật lộn, bóp cổ, giữ chân tay, …. Hành vi này chủ yếu làm nạn nhân không thể kháng cự người phạm tội để thực hiện giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác.
Nhưng một số trường hợp trên thực tế, người phạm tội đã dùng vũ lực làm cho nạn nhân bất tỉnh nhưng chưa bị chết. Đến sau khi người phạm tội đã thoả mãn dục vọng thì nạn nhân đã chết. Trong trường hợp này, người phạm tội còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giết người cùng với tội hiếp dâm mà họ đã thực hiện.
– Đe doạ dùng vũ lực được hiểu là người phạm tội chưa dùng vũ lực nhưng dùng lời nói hoặc hành động uy hiếp, đe dọa khiến nạn nhân sợ hãi phải để cho người phạm tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của họ. Ví dụ như: dọa đánh, dọa giết, dọa chặt chân tay, ….
– Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân được hiểu là trường hợp nạn nhân đang rơi vào tình trạng không thể chống cự lại được nếu như bị người khác giao cấu. Tình trạng này có thể do người phạm tội tạo ra hoặc do chính nạn nhân. Ví dụ như: bị liệt chân tay, bị chuốc thuốc mê, bị ngất xỉu, …
Ngoài ra, Điều 142 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) còn mở rộng trường hợp người phạm tội có thể dùng những thủ đoạn khác ngoài những thủ đoạn nêu trên. Những thủ đoạn này phải là những thủ đoạn mà người phạm tội thực hiện nhằm đưa người bị hại lâm vào tình trạng không còn khả năng làm chủ bản thân như: chuốc thuốc kích dục, lợi dụng sự kém hiểu biết của nạn nhân để thực hiện hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục trái với ý muốn của nạn nhân.
Thứ hai, hậu quả và mối quan hệ nhân quả
Hiếp dâm là hành vi xâm phạm đến quyền tự do tình dục của mỗi người. Điều này cho thấy rằng khi xét về hậu quả của hành vi hiếp dâm phải phải xác định được việc tự do tình dục đã bị xâm hại từ hành vi đó ở mức độ nào.
Hiện nay, trên thực tế đang có hai luồng ý kiến nói về yếu tố hậu quả khi xác định tội phạm hiếp dâm. Có ý kiến cho rằng, hành vi hiếp dâm chỉ được xem là tội phạm khi hành vi xâm hại tình dục đã thực hiện được xong. Tức là, hậu quả xảy ra là đã thực hiện được hành vi giao cấu, hành vi quan hệ tình dục khác là hậu quả bắt buộc để cấu thành tội hiếp dâm.
Có ý kiến khác cho rằng, tội hiếp dâm nói chung là tội cấu thành hình thức, tức là chưa cần hậu quả là đã thực hiện hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác mà chỉ cần người phạm tội chỉ cần thực hiện những hành vi khách quan để nhằm mục đích giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác như: sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực, lợi dụng tình trạng không tự vệ được của nạn nhân hoặc sử dụng các thủ đoạn khác đã cấu thành tội hiếp dâm nói chung và tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi.
Tuy nhiên, bản thân chúng tôi nghĩ rằng, hậu quả xảy ra trong tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi không nên được xem là yếu tố để cấu thành tội phạm này. Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi tương tự tội hiếp dâm chỉ khác một điều là nạn nhân của tội phạm này là trẻ em dưới 16 tuổi. Vì vậy hiếp dâm người dưới 16 tuổi là tội cấu thành hình thức, tức là chỉ cần chủ thể thực hiện hành vi mong muốn giao cấu hoặc thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác với nạn nhân là có thể cấu thành tội phạm hiếp dâm người dưới 16 tuổi mà không nhất thiết phải giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dụ khác trên thực tế.
Trên thực tế, việc đánh giá hậu quả của tội phạm hiếp dâm người dưới 16 tuổi chỉ cần dựa vào việc đối tượng phạm tội đã thực hiện đủ các thủ đoạn, hành vi trước giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục khác và thể hiện rõ mục đích giao cấu, thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác của mình là đã đủ cấu thành tội phạm đối với tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi được quy định tại Điều 142 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
>>>Khách quan của tội phạm hiếp dâm người dưới 16 tuổi là gì? liên hệ ngay 1900.6174
Chủ thể của tội phạm theo điều 142 Bộ luật hình sự
BLHS trước đây chỉ thừa nhận chủ thể thực hiện tội phạm này chỉ có thể là nam giới. Tuy nhiên đến BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), chủ thể của tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi có thể là bất kỳ ai mà không phụ thuộc vào giới tình của họ. Bởi lẽ, tội phạm hiếp dâm hiện nay bao gồm cả các hành vi quan hệ tình dục khác mà không không bị trói buộc bởi quan điểm về hành vi giao cấu thông thường giữa nam giới và nữ giới.
Như vậy, chủ thể của tội phạm này là người đủ năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện những hành vi khách quan của tội phạm được quy định tại Điều 142 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) bao gồm: dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc bằng thủ đoạn khác với mục đích giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân.
>>>Chủ thể của tội phạm theo điều 142 Bộ luật hình sự, liên hệ ngay 1900.6174
Mặt chủ quan của tội phạm theo điều 142 bộ luật hình sự 2015
Người thực hiện hành vi hiếp dâm người dưới 16 tuổi với lỗi cố ý.
Phạm tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi theo quy định tại điều 142 Bộ luật hình sự, bị cáo có thể được hưởng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm nào?
Điều 142 Bộ luật Hình sự 2015 quy định 03 khung hình phạt dành cho người phạm tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi tùy vào mức độ nghiêm trọng của hành vi và hậu quả xảy ra trên thực tế. Cụ thể như sau:
Mức hình phạt được quy định tại khoản 1 Điều 142 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): Người phạm tội tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
Mức hình phạt tại khoản 2 Điều 142 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): Người phạm tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi và thực hiện những hành vi được mô tả trong cấu thành tăng nặng thuộc các trường hợp tại khoản 2 Điều này thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.
Mức hình phạt tại khoản 3 Điều 142 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): Người phạm tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi và thực hiện hành vi được mô tả trong cấu thành tăng nặng thuộc các trường hợp tại khoản 3 Điều này thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.
Nhìn chung, tội phạm hiếp dâm người dưới 16 tuổi được quy định tại Điều 142 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) là tội phạm quy định mức hình phạt cao nhất của khung hình phạt đối với các tội danh liên quan đến tình dục. Hình phạt cao nhất mà người phạm tội có thể phải chịu là tử hình. Việc quy định như vậy là vô cùng cần thiết và phù hợp trên thực tế. Trẻ em là đối tượng luôn cần sự bảo hộ đặc biệt. Trong khi đó, tình trạng trẻ em bị xâm hại tình dụng đang ngày một gia tăng và đã đạt đến ngưỡng báo động.
>>>Tình tiết giảm nhẹ đối với tội phạm hiếp dâm người dưới 16 tuổi, liên hệ ngay 1900.6174
Trên đây là một số nội dung tư vấn của Tổng Đài Pháp Luật về vấn đề “Điều 142 Bộ luật Hình sự 2015 – Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi”. Bạn tham khảo nội dung bài viết để giải đáp thắc mắc của mình. Trong quá trình tìm hiểu bài viết trên hoặc các vấn đề pháp lý liên quan, nếu có bất kỳ câu hỏi nào, hãy nhấc máy và gọi đến đường dây nóng 1900.6174 để được Luật sư và Chuyên viên tư vấn hỗ trợ kịp thời.
Liên hệ chúng tôi
| ✅ Dịch vụ luật sư | ⭐️ Chuyên nghiệp: Dành cho cá nhân – gia đình – doanh nghiệp |
| ✅ Dịch vụ xử lý nợ xấu, nợ khó đòi | ⭐️ Đúng pháp luật – Uy tín |
| ✅ Dịch vụ ly hôn | ⭐️ Nhanh – Trọn gói – Giải quyết trong ngày |
| ✅ Dịch vụ Luật sư riêng | ⭐️ Uy tín: Dành cho cá nhân – gia đình – doanh nghiệp |
| ✅ Dịch vụ Luật sư Hình sự | ⭐️ Nhanh chóng – Hiệu quả |
| ✅ Dịch vụ Luật sư tranh tụng | ⭐️ Giỏi – Uy tín – Nhận toàn bộ vụ việc |
| ✅ Dịch vụ Luật sư doanh nghiệp | ⭐️ Tư vấn thường xuyên cho doanh nghiệp |
